زیارت با پای پیاده
زیارت با پای پیاده
عَنْ عَلِيِّ بْنِ مَيْمُونٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع، قَالَ: يَا عَلِيُّ! زُرِ الْحُسَيْنَ وَ لَا تَدَعْهُ.قَالَ: قُلْتُ مَا لِمَنْ أَتَاهُ مِنَ الثَّوَابِ؟
قَالَ: مَنْ أَتَاهُ مَاشِياً كَتَبَ اللَّهُ لَهُ بِكُلِّ خُطْوَةٍ حَسَنَةً وَ مَحَى عَنْهُ سَيِّئَةً وَ رَفَعَ لَهُ دَرَجَةً فَإِذَا أَتَاهُ، وَكَّلَ اللَّهُ بِهِ مَلَكَيْنِ يَكْتُبَانِ مَا خَرَجَ مِنْ فِيهِ مِنْ خَيْرٍ وَ لَا يَكْتُبَانِ مَا يَخْرُجُ مِنْ فِيهِ مِنْ شَرٍّ وَ لَا غَيْرَ ذَلِكَ.فَإِذَا انْصَرَفَ وَدَّعُوهُ وَ قَالُوا: يَا وَلِيَّ اللَّهِ مَغْفُوراً لَكَ أَنْتَ مِنْ حِزْبِ اللَّهِ وَ حِزْبِ رَسُولِهِ وَ حِزْبِ أَهْلِ بَيْتِ رَسُولِه، وَ اللَّهِ لَا تَرَى النَّارَ بِعَيْنِكَ أَبَداً وَ لَا تَرَاكَ وَ لَا تَطْعَمُكَ أَبَداً.
(وسائل الشیعه ج 14ص 440)
ترجمه:
على بن ميمون صائغ، از حضرت امام صادق عليه السّلام نقل كرده كه آن حضرت فرمودند:اى على! قبر حسين عليه السّلام را زيارت كن و ترك مكن.عرض كردم: ثواب كسى كه آن حضرت را زيارت كند چيست؟
حضرت فرمودند: كسى كه پياده زيارت كند آن حضرت را، خداوند به هر قدمى كه برمى دارد، يك حسنه برايش نوشته، و يك گناه از او محو مى فرمايد، و يك درجه مرتبهاش را بالا مى برد.
زیارت با پای پیاده از سنت های دیرین و مورد اهتمام امامان معصوم بوده و در لابلای صفحات تاریخ نمونه های متعددی از این سنت حسنه مشاهده می شود.
در مجامع روایی شیعه ، از امامان معصوم علیهم السلام موارد متعددی از زیارت خانه خدا با پای پیاده گزارش شده که این حجم از نقل ها خود شاهدی بر اهتمام خاص ایشان بر اقامه این سنت می باشد .
در این منابع چنین می خوانیم که امام حسن مجتبی و امام سجاد علیهما السلام بارها با پای پیاده به حج مشرف شده هر چند که با خود مرکبی همراه داشتند . همچنین بنابر نقل های متعدد تاریخی ،امام صادق(علیه السلام) زمانی که در عتبات بودند به اتفاق دوستانشان بر سر مزار امیرالمومنین علی(ع) که تا آن زمان ناشناخته بود و جز عده ای از خواص از آن مطلع نبودند می رفتند چرا که تا زمان هارون مزار حضرت به علل مختلفی از جمله بعضا مشکلاتی که امکان داشت نواصب و خوارج درست کنند، پنهان بود.
در این میان، خصوصِ زیارت اباعبدالله الحسین علیه السلام نیز با پای پیاده مورد توصیه موکد ائمه بوده و اصحاب و شیعیان خود را به اقامه این سنت توصیه می کردند .مرحوم حر عاملی در کتاب شریف وسائل الشیعه ،باب مستقلی را به استحباب زیارت امام حسین علیه السلام با پای پیاده اختصاص داده است .
علی بن ثویر از امام صادق علیه السلام چنین نقل می کند :
قَالَ لِي أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع يَا حُسَيْنُ مَنْ خَرَجَ مِنْ مَنْزِلِهِ- يُرِيدُ زِيَارَةَ الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ ع- إِنْ كَانَ مَاشِياً كَتَبَ اللَّهُ لَهُ بِكُلِّ خُطْوَةٍ حَسَنَةً- وَ حَطَّ بِهَا عَنْهُ سَيِّئَةً (وَ إِنْ كَانَ رَاكِباً- كَتَبَ اللَّهُ لَهُ بِكُلِّ حَافِرٍ حَسَنَةً وَ حَطَّ عَنْهُ بِهَا سَيِّئَةً)- حَتَّى إِذَا صَارَ بِالْحَائِرِ كَتَبَهُ اللَّهُ مِنَ الصَّالِحِينَ وَ إِذَا قَضَى مَنَاسِكَهُ كَتَبَهُ اللَّهُ مِنَ الْفَائِزِينَ- حَتَّى إِذَا أَرَادَ الِانْصِرَافَ أَتَاهُ مَلَكٌ فَقَالَ لَهُ- أَنَا رَسُولُ اللَّهِ رَبُّكَ يُقْرِئُكَ السَّلَامَ وَ يَقُولُ لَكَ- اسْتَأْنِفْ فَقَدْ غُفِرَ لَكَ مَا مَضَى.
(وسائل الشیعه ، ج 14 ص 441)
از سوی دیگر این سنت حسنه همواره مورد عنایت ویژه علماء شیعه بوده و خود دائما بر آن مواظبت داشتند .
شیخ بهایی بارها از اصفهان تا مشهد با پای پیاده به زیارت امام زضا علیه السلام مشرف میشد . بعدها بسیاری از علمای تهران نیز تا مشهد می رفتند یا بسیاری از نجف به کر بلا به شکل پیاده عازم می شدند. سنتی که منحصر به ایام عزا نبوده بلکه در ایام ولادت ائمه نیز این سنت توسط برخی از بزرگان نیز اقامه می شد.
طبق نقل برخی از منابع مرحوم میرزای نوری(صاحب کتاب مستدرک الوسائل) اولین کسی بود که این سنت حسنه را بنیان گذاشته و با پای پیاده از نجف به سمت کربلا عازم می گشت. اطرافیانش وی را همراهی می‌کردند، محدث نوری از آن پس تصمیم گرفت، هر سال این کار را تکرار کند، ایشان آخرین بار در سال 1319 هجری با پای پیاده به زیارت حرم اباعبدالله حسین (ع) رفتند. (الشعائر الحسينية بين الاصالة والتجديد، ص: 102).
هرچند در موسوعه طبقات الفقهاء در شرح حال میرزا خلیل طهرانی (استاد میرزای نوری ) چنین می خوانیم :
علي بن الصالح الصفي الحاج ميرزا خليل الطهراني المتوطّن في أرض الغريّ، المتوفى في شهر صفر سنة 1290.و كان فقيها رجاليا مضطلعا بالأخبار، و قد بلغ من الزهد و الإعراض عن زخارف الدنيا مقاما لا يحوم حومه الخيال،… و كان يزور أبا عبد اللّه الحسين عليه السلام- في الزيارات المخصوصة- ماشيا إلى أن طعن في السن و فارقته القوة
(،موسوعة طبقات الفقهاء، ج13، ص: 396)
«در این تصویر دیدنی، حضرت آیت الله العظمی مرحوم شیخ «میرزا جواد تبریزی» از مراجع عالیقدر جهان تشیع دیده می شود که در حال پیاده روی به سمت شهر کربلاست»
پرواضح است که اقامه این سنت حسنه، خصوصا در ایام اربعین حسینی، علاوه بر ثواب و فضیلت های خاصی که دارد، بستری مناسب برای انتقال پیام عاشورا به سراسر جهان می باشد . مراسمی که در واقع بزرگترین و پرشورترین اجتماعات شیعی محسوب شده به نحوی که در هویت بخشی شیعیان نقش به سزایی دارد و امروزه به برکت روایات اهل بیت علیهم السلام و اهتمام علماء رضوان الله علیهم ، این سنت یکی از بارزترین نمونه های اقامه شعائر حسینی می باشد .
برهمین اساس وجود یک روز به عنوان روزی که عزاداران حضرت ابا عبد الله حسین (ع) در کربلا تجمع کنند به عنوان یک میعادگاه بزرگ از نظر آثار اجتماعی و بین الملی قابل مقایسه با زیارت هایی که در طول سال انجام می گیرد نیست و نخواهد بود.
