بیانیۀ آیة الله العظمی شبیری زنجانی (دام ظله) در آستانۀ میلاد حضرت صدیقۀ طاهره سلام الله علیها
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمد للّه ربّ العالمین و الصلاة علی أشرف بریّته و خیر خلقه أبي القاسم محمّد الأمین و آله الهداة المهدیّین و اللعن علی أعدائهم أجمعین إلی قیام یوم الدین.
ورد بأسناد عدیدة عن رسول الله صلی الله علیه و آله: «إنّما سُمِّیتْ بنتي فاطمة لأنّ الله عزّ و جلّ فطمها و فطم محبّیها من النار»[1].
۲۰ جمادي الآخرة سالروز ولادت بانوی دو سرا حضرت فاطمۀ زهرا سلام الله علیها را به محضر قطب عالم امکان، حضرت بقیة الله «عجل الله تعالی فرجه الشریف» تبریک گفته، تعجیل در فرج آن ذخیرۀ الهی را از درگاه ربوبی مسألت دارم.
سخن گفتن از مناقب و فضائل شفیعۀ روز جزا، یادگار گرامی و پارۀ تن حضرت محمد مصطفی صلوات الله علیه و آله، حضرت صدیقه طاهره علیها السلام بسیار دشوار است.
چگونه میتوان از شخصیتی سخن گفت که حضرت جبرئیل أمین علیه السلام پس از رحلت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله، ۷۵ روز در اندوه عزای پدر تسلّابخشش بوده، برایش از مناقب و منزلت والای حضرت ختمی مرتبت سخن گفته و «ما یکون» را به ایشان خبر داده است. حضرت وصیّ، خیر الناس بعد النبی صلی الله علیه و آله، امیر المؤمنین «علیه أفضل صلوات المصلّین»، سخنان امین وحی را در کتابی نگاشته که «مصحف فاطمه» نام گرفته است، کتابی که بر خلاف حرفهای کینهتوزانۀ دشمنان اسلام، در آن، از قرآن چیزی نیست.
در بیش از ۲۰ روایت به این کتاب و ویژگیهای آن پرداخته شده که بسیاری از آنها از اسناد معتبر برخوردار است.[2]
بانویی که در کتب عامّه نیز فضایل ایشان بسیار بیان شده از جمله در روایتی از پیامبر گرامی (که بسیاری از ایشان به صحت این روایت تصریح کردهاند) آمده که حضرت صلوات الله علیه و آله فرمودند: فرشتهای که تاکنون به زمین فرود نیامده بود، از درگاه پروردگار رخصت طلبید که بر من سلام کند و مرا بشارت دهد که فاطمه بانوی زنان بهشت، و حسن و حسین سرور جوانان بهشت میباشند.[3]
بانویی که حاکم نیشابوری دربارۀ وی میگوید: در روایتی صحیح از پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم نقل شده که هر گاه وی بر پیامبر وارد میشد، پیامبر ایستاده به سویش میرفت و از وی استقبال میکرد و دستش را میبوسید و این رفتار به احترام مادرش خدیجه و به احترام خود او بود.
وی سپس با سندی که به صحت آن تصریح کرده، از عائشه نقل میکند که من کسی را ندیدم که در سخن گفتن به پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم شبیهتر از فاطمه باشد، هرگاه که فاطمه به نزد پیامبر میرفت، پیامبر به او خوشآمد گفته و ایستاده، و به سویش میرفت و دستش را گرفته میبوسید و وی را در جای خود مینشانید و هر گاه پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم بر وی وارد میشد او به حضرت خوشآمد گفته و میایستاد و دست حضرت را گرفته میبوسید. در بیماری رحلت پیامبر، فاطمه وارد شد، حضرت به او خوش آمد گفت و او را بوسید و پنهانی سخنی با وی گفت او گریست دوباره پنهانی سخنی با وی گفت او خندید، من (با خود) گفتم که من برای این زن فضیلتی میپنداشتم، اکنون میبینم که وی همچون دیگر زنان است، در حالی که میگرید، میخندد! از او در این باره پرسیدم. او در پاسخ اشاره کرد که راز پیامبر صلی الله علیه و آله و سلّم را فاش نمیسازد، پس از این که پیامبر صلی الله علیه و آله و سلّم رحلت کرد، از وی در این باره نیز پرسیدم، در پاسخ گفت که پیامبر با من پنهانی گفت که او میمیرد و من گریستم و سپس پنهانی گفت که من اول کسی از خویشاوندانش هستم که به وی میپیوندم.[4]
نامهای گرامیِ آن محبوبۀ پروردگار، هر یک، از گوشهای از فضائل بیشمار ایشان پرده برمیدارد و باید در شرح و تفسیر هر نام، سخنها بسیار گفته شود.
در این مناسبت مبارک به ترجمۀ حدیث شریفی که زینت بخش آغاز این مکتوب گردید، بسنده میکنم و از خداوند سبحان شفاعت آن بانو را برای شیفتگان حضرتش آرزومندم:
با أسناد بسیار از پیامبر گرامی صلی الله علیه وآله نقل شده است که دخترم، فاطمه نام گرفت از آن رو که خداوند عزّ و جلّ او و دوستدارانش را از آتش دوزخ برکنار ساخت.
سید موسی شبیری زنجانی
جمادي الآخرة ۱۴۴۵
[1] این روایت با این تعبیر و تعابیر نزدیک در مصادر بسیاری از شیعه و عامّه نقل شده است، از جمله: الفردوس بمأثور الخطاب، ج۱، ص۳۴۶، مناقب ابن المغازلي، ص۱۱۸. فضائل فاطمة الزهراء، حاکم نیشابوری، ص۸۷، و نیز ۱۱۱؛ کنز العمّال، ط الرسالة، ج۱۲، ص۱۰۹، به نقل از خطیب و دیلمی از دو راوی مختلف؛ عیون أخبار الرضا علیه السلام، ج۲، ص۴۶؛ معاني الأخبار، ص۴۶ (با اندکی تلخیص)، أمالی شیخ طوسی، مجلس ۱۱، ح۴۴؛ صحیفة الإمام الرضا علیه السلام، ص۴۵؛ نوادر المعجزات، ص۱۹۲، (با کمی اضافه).
[2] ر.ک: کافی، ج۱، ص۲۳۸-۲۴۱؛ بصائر الدرجات، ص۱۵۰-۱۶۱، و ص۱۷۰ و ۱۸۶؛ کتاب من لا یحضره الفقیه، ج۴، ص۴۱۹؛ إرشاد، ج۲، ص۱۸۶ و … .
[3] مسند أحمد- مکنز، ج۵۱، ص۵۵؛ مصنّف ابن أبی شیبه، ج۶، ص۲۸۸؛ سنن ترمذی- مکنز، ج۱۳، ص۴۰۱؛ المستدرک علی الصحیحین، ج۳، ص۱۶۴ و… . قطعۀ مربوط به حضرت زهرا علیها السلام با سندی دیگر در معجم کبیر طبرانی، ج۲۲، ص۴۰۳ نقل کرده است.
حاکم نیشابوری اشاره میکند که «الأخبار ثابتة صحیحة عن النبی صلی الله علیه و آله و سلم أنّ فاطمة سیدة نساء اهل الجنة … (فضائل فاطمة الزهراء، ص۳۵).
[4] فضائل فاطمة الزهراء، ص۳۶، و در ذیل آن میگوید: هذا حدیث صحیح الإسناد علی شرط الشیخین، فإنّ روایة کلّهم ثقات… .
و هذا الحدیث یصرّح بأنّ فاطمة کانت أعلم و أفقه من عائشة، إذ لم تخبر بالسرّ فی حیاة من أسرّ إلیها، ثم أخبرت بعد وفاتها و هذا فقه هذا الحدیث و قد خفی علی عائشة… .
