تقوا،ملاک ارزش
…فَسَلَّمَ عَلَيْهِ خِلَافَ سَلَامِهِ عَلَى الْغَنِيِّ…
تقوا،ملاک ارزش
یکی از صفات ناپسندی که در قرآن و روایات مورد نکوهش قرار گرفته و تاکید بر اجتناب از آن شده است این است که تعامل با سایر افراد جامعه بر اساس میزان ثروت و قدرت باشد.در حالیکه از مهم ترین آموزه های اسلامی این است که در تعامل با دیگران باید مبنا و معیار را تقوا قرار دهید. (حجرات، آیه 13) به این معنا که کرامت و بزرگی هر کسی به تقواست نه قدرت و ثروت و یا امور اعتباری دیگر که همه زینت و آرایه های دنیاست (آل عمران، آیه 14).
در آیه ای دیگر در این رابطه چنین میخوانیم: عبس و تولى. ان جاءه الاعمى. و ما يدريك لعله يزكى . او يذكر فتنفعه الذكرى. اما من استغنى. فانت له تصدى .و ما عليك الا يزكى.
چهره درهم كشيد و روى بگردانيد .كه چرا آن كور نزد وى آمد .تو چه دانى شايد او در پى پاك شدن باشدو يا در برخورد ناگهان متذكر شده در پى پاك شدن بيفتد.اما آنكه توانگرى را به رخ مردم مى كشد.تو به او روى خوش نشان مى دهى.فكر مى كنى اگر هم پاك نشود مسؤول نيستى.
پس وقتی با فقیر و غنی با قدرتمند سیاسی و اجتماعی یا با ناتوان و ناشناس سیاسی و اجتماعی برخورد می کنیم می بایست در تعامل با هر دو یکسان عمل کنیم و اگر درباره میزان تقوای آنان اطلاعات و علمی نداریم و برای ما از این جهت ناشناس هستند باید هر دو را به یک چشم ببینیم و احترام بگذاریم؛ نه آنکه ثروتمند و قدرتمند را بیشتر ارزش و اهمیت دهیم و بی توجه به فقیر باشیم یا به او محل نگذاریم و یا کم محلی و کم توجهی روا داریم؛ چرا که ممکن است او از نظر تقوا شایسته تر از آن ثروتمند باشد.(اخلاق مسلمانی درکلام امام رضا (ع) / خدایی، علی )
امام رضا(علیه السلام) در این باره می فرماید: مَنْ لَقِيَ فَقِيراً مُسْلِماً فَسَلَّمَ عَلَيْهِ خِلَافَ سَلَامِهِ عَلَى الْغَنِيِّ، لَقِيَ اللَّهَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ، وَ هُوَ عَلَيْهِ غَضْبَانٌ.؛ هرکس مسلمان فقیری را دیدار کند و برخلاف سلامی که به ثروتمندان می کند، به او سلام کند، روز قیامت در حالی به دیدار خدا می رود که بر او خشمگین است. (وسائل الشیعه ج 12 ص 64)