غیبت، عدم ظهور یا عدم حضور
إِنَّا غَيْرُ مُهْمِلِينَ لِمُرَاعَاتِكُمْ وَ لَا نَاسِينَ لِذِكْرِكُمْ
غیبت
عدم ظهور یا عدم حضور
شاید در کتاب ها و مجله ها و پای منبرها و…. زیاد شنیده باشیم که امام زمان غایب هستند و معنایی که معمولا برای غیبت امام زمان در اذهان وجود دارد همان نیستی و عدم می باشد در حالیکه این معنا از غیبت در مقابل حضور است نه ظهور.
به عبارت ساده تر غیبت به دو معنا می باشد: یکی غیبت در مقابل ظهور که به معنای آشکار نبودن و ازدیده ها پنهان بودن است . به عنوان مثال درپیرامون خود اشیاء زیادی داریم که از دید عامه مردم ، پنهان می باشد .مثلا وقتی خورشید پشت ابر میباشد در این حالت که خورشید دیده نمی شود گفته می شود خورشید ظاهر نیست یعنی مخفی و غائب است و این فرق می کند با آن حالتی که اصلا خورشیدی در کار نباشد یعنی معدوم باشد. در صورت اول غیبت به معنای عدم رویت ظاهری و در فرض دوم غیبت به معنای عدم وجود و معدوم می باشد.
اگر درمتن روایات دقت بیشتری داشته باشیم ، غیبت امام زمان به معنای عدم ظهور است نه عدم حضور. به این معنا که غیبت امام زمان به معنای عدم حضور در جامعه و دور بودن از ساحت امت نبوده بلکه به معنای مخفی بودن و آشکار نبودن برای امت می باشد .
در خطبه معروف از حضرت علی علیه السلام چنین می خوانیم :
ِ اللَّهُمَّ بَلَى لَا تَخْلُو الْأَرْضُ مِنْ قَائِمٍ لِلَّهِ بِحُجَجِهِ إِمَّا ظَاهِراً مَشْهُوراً أَوْ خَائِفاً مَغْمُورا (نهج البلاغه ج4 ص37). که در این روایت ظهور در مقابل غیبت معنا قرار گرفته است .
همچنین در روایتی از خود امام زمان علیه السلام چنین می خوانیم : أَمَّا وَجْهُ الِانْتِفَاعِ بِی فِی غَیْبَتِی فَكَالِانْتِفَاعِ بِالشَّمْسِ إِذَا غَیَّبَهَا عَنِ الْأَبْصَارِ السَّحَابُ (بحار الانوار ج 52 ص 92)
بنابراین معناى غیبت این است که: حضرت مهدى ـ ارواحنا فداه ـ در میان همین جامعه و همین انسانهاست اما به قدرت خدا هرگاه اراده کند از برابر دیدگان آنان غایب مى گردد و دیدگان مردم ـ با اینکه آن حضرت موجود و حاضر است ـ او را نمى بینند; همانگونه که موجودات دیگرى چون فرشتگان، ارواح و . . . را ـ با اینکه به نص قرآن شریف همه در میان جامعه ها هستند و در این جهان موجودند، اما نمى بینند. و حتى بنا بر روایاتى افراد جامعه آن حضرت را رؤیت مى نمایند در حالى که وى را نمى شناسند.
مثال دیگر : خداوند در قرآن مى فرماید: (ً وَ جَعَلْنا مِنْ بَيْنِ أَيْدِيهِمْ سَدًّا وَ مِنْ خَلْفِهِمْ سَدًّا فَأَغْشَيْناهُمْ فَهُمْ لا يُبْصِرُون)(یس 36). وما در برابر آنان دیوارى کشیدیم و در پشت سرشان (نیز) دیوارى و بر دیدگانشان نیز پرده اى افکندیم تا نتوانند بنگرند و ببینند. در مورد این آیه مفسّرین از «عبداللّه بن مسعود» روایت کرده اند که: حق ستیزان قریش بر درب خانه پیامبر ـ صلّى اللّه علیه وآله وسلّم ـ گرد آمدند تا با او درگیر شوند، آن حضرت با نام خدا از خانه خارج گردید و مشتى خاک بر سر و روى آنان پاشید و آنان با اینکه حاضر بودند آن حضرت را ندیدند. بنابراین امام زمان هر چند ظاهر نیست ودر پس پرده غیبت هستند ولی او همیشه و در همه جا حاضر بوده و آگاه از مسائل میباشد.
در دعای ندبه چنین می خوانیم :
(بنفسی انت من مغیب لم یخل منا) در روایات دیگری که از ناحیه مقدسه صادرشده ، امام چنین میفرمایند :
إِنَّا غَيْرُ مُهْمِلِينَ لِمُرَاعَاتِكُمْ وَ لَا نَاسِينَ لِذِكْرِكُمْ :ما در مراعات حال شما هیچ گاه اهمال نمی کنیم ویاد شما را فراموش نمی کنیم. (بحار الانوار ج 53 ص 175). بنابراین اگر ما در زندگی روزمره خویش هرچه بیشتر به یاد امام زمان باشیم بیشتر می توانیم حضورایشان را درک کنیم و به همان میزان بیشتر میتوانیم از فیض وجود حضرتش بهره ببریم .
