الجمعة 07 رَبيع الثاني 1446 - جمعه ۲۰ مهر ۱۴۰۳


مقتل ملهوف


مقتل ملهوف

در میان کتابهای مقتل، مقتل ابی مخنف قابل اعتناست. اصل خیلی از روضه‌ها در این مقتل است. ابو مخنف شاگرد حضرت امام صادق ع بود. در تاریخ طبری در قسمت تاریخ کربلا عمده مطالب از این مقتل نقل شده است.[1] در باب مقتل، نفس المهموم حاج شیخ عباس قمی نیز کتاب خوبی است.

برای آگاهی از احوال انصار ابا عبد الله ع إبصار العین فی أحوال أنصار الحسین ع نوشته شیخ محمد سماوی کتاب خوبی است. وی خیلی متتبّع و متقِن بود.

همچنین کتاب فداکاری هفتاد و دو تن و یک تن یا عنصر شجاعت نوشته مرحوم حاج میرزا خلیل کمره‌ای کتاب خوبی است. وی در تألیف کتابش از مدارک مورد اعتنا نقل کرده است. کتاب دیگر ایشان در باب زندگانی مسلم بن عقیل ع از بهترین کتب در باره آن حضرت است.

مقتل لهوف یا ملهوف نیز کتاب خوبی است، منتهی حاجی نوری همه آن را قبول نکرده و معتقد است که سید بن طاوس این مقتل را در سنین جوانی و دوران نپختگی نگاشته است،[2] ولی آقای استادی در نقد شهید جاوید به تناسبی از مقتل سیّد دفاع کرده و نوشته است که خود سیّد در کتاب اقبال که از کتب اخیر و مهمّ اوست، از کتاب ملهوف به بزرگی یاد و مطالبی آن را تأیید می‌کند.[3]

(شب نهم محرم 1432)


[1]. تاریخ الطبری، ص 250-360.

[2]. وی در خاتمه مستدرک ج۲، ص 452 نوشته است:

فإنّه [أی: السید ابن طاوس] ما أسند فیها [أی: فی مصباح الزائر و الملهوف] شیئاً من الأخبار و القصص و الأعمال و الأدعیة و الزیارات إلی مأخذ، و فیها ما هو مأثور بسند أو أسانید متعدّدة: ألفها فی عنفوان عمره – کما یأتی -، ثم غیّر طریقته فی سائر مؤلّفاته، و بنی علی ذکر المأخذ و لو دعاء صغیر و عمل حقیر.

همچنین در صفحه 456 همان جلد نوشته است:

إنّ السید ألّف المصباح فی أوّل تکلیفه، قال رحمه الله فی کتاب الإجازات: «فصل ممّا ألّفته فی بدایة التکلیف من غیر ذکر الأسرار و التکشیف: کتاب مصباح الزائر و جناح المسافرثلاث مجلّدات، انتهی». و إشاؤه فی هذا السنّ هذه الأدعیة یعدّ من خوارق العادة، و منه یظهر وجه عدم المشابهته – کالهوف – لسائر مؤلّفاته من ذکر الأسانید و بیان الأسرار.

[3]. ابن طاوس در اقبال ج۳، ص ۵۷ در فصل «فیما نذکره من عمل یوم عاشوراء» نوشته است:

فیجلس الإنسان فی العزاء لقراءة ما جری علی ذریة سیّد الأنبیاء (صلوات الله جلّ علینا و علیهم) و ذکر المصائب الذی تجددت بسفک دمائهم و الإساءة الیهم، و یقرأ کتابنا الذی سمّیناه بکتاب: «اللهوف علی قتل الطفوف» و إن لم یجده قرأ ما ذکرناه هاهنا….