نسب نامه و اثبات سیادت

نسب نامه و اثبات سیادت

در میان عوام مشهور شده که اثبات سیادت به شجره نامه است، لذا افرادی در پی تحصیل شجره نامه می افتند.

به ویژه بعد از انقلاب، افراد زیادی برای درجِ عنوانِ سیادت در شناسنامه به ما مراجعه می کنند و اظهار می کنند که ما شجره نامه داشته ایم ولی گم شده است یا خواب دیده ایم که سید هستیم و می خواهند شجره نامه آنها را پیدا کنیم. اینها ناشی از ناآگاهی آنها است و همین ناآگاهی سبب می شود برخی افراد سودجو طمع کنند و شجره نامه جعل کنند. جعلی بودن بسیاری از شجره نامه ها را به راحتی می توان فهمید و ناقص بودن مابقی را با مراجعه به کتب نسب و قواعد علم انساب می توان روشن ساخت.

من تاکنون به یاد ندارم افرادی که به سیادت معروف نیستند ولی در پی اثبات سیادت خود با شجره نامه هستند، شجره نامه ای بیاورند که جعلی نباشد یا در آن افتادگی و ایرادی راه نیافته باشد. برخی از این افراد شجره نامه های معتبری را که مثلاً از قرن هشتم است، می آورند و انتظار دارند که ما آنها را به آن شجره متصل کنیم در حالی که از قرن هشتم تا امروز حدود ۲۰ واسطه است که شناختن آن ناممکن است.

برخی می گویند: ما تا شش پشت خود را می دانیم و توقع دارند از آن به بعد را ما مشخص کنیم، در حالی که غافل اند که شش پشت حدود ۲۰۰ سال می شود – یعنی تا اوایل دوره قاجار – معنای این حرف این است که سادات دورة قاجار – که شاید چند میلیون نفر بودند – همگی دارای شجره نامه مضبوط و صحیح باشند و همة این شجره نامه ها به دست ما رسیده باشد تا بتوانیم از میان آنها نسب شخص را پیدا کنیم. واقعاً آیا این مطلب معقول است؟!

در زمان های قدیم، سادات نقیب داشتند. نقباء از حقوق دولتی و تشکیلاتی برخوردار بودند و از وظایف آنها حفظ انساب سادات بود. در آن زمان نسب ها تا حدودی حفظ می شد ولی پس از برچیده شدن دستگاه نقابت، نسب نسل های بعدی ضبط نشد.

شخصی نزد این جانب آمد و مدّعی بود امام زمان علیه السلام را زیارت کرده و حضرت سیادت او را امضا کرده است. من به او تند شدم و او را تکذیب کردم. ما مأمور به تکذیب این گونه افراد مدّعی ارتباط با حضرت هستیم. اگر روایتی هم در این باب نبود، عقل حکم می کرد جلو این چنین ادعاهایی گرفته شود و گرنه سنگ روی سنگ بند نمی شود و فردا کسی ادّعا خواهد کرد که امام زمان را زیارت کرده ام و حضرت فرموده که این مال، از فلانی نیست، این زن، همسر فلانی نیست و… اگر تکذیب نکنیم، نظام ها به هم خواهد ریخت.

باید توجّه داشت که شجره نامه داشتن در اثبات سیادت ملاک نیست. ممکن است خاندان هایی که سیادتشان قطعی و مسلّم است، شجره نامه نداشته باشند یا در آن سقط یا تحریفی رخ داده باشد یا با شجره نامة بنی اعمام شان تفاوت داشته باشد. نادرستی یا مجعول بودن شجره نامه به هیچ وجه دلیل نفی سیادت نیست. لذا کسانی که مشهور به سیادت هستند، از این جهت نباید نگران باشند و در دام افراد فریبکار و طمّاع گرفتار شوند.

مقصود این که معیار، اشتهار به سیادت است و در صورتي كه شخصي در محلي مشهور به سيادت باشد و منكري نيز وجود نداشته باشد، احكام سيادت بر وي ثابت است.