الجمعة 07 رَبيع الثاني 1446 - جمعه ۲۰ مهر ۱۴۰۳


و تو چه میدانی که غدیر چیست…..

و تو چه میدانی که غدیر چیست…..

ینادیهم یوم الغــدیر نیهم بخم، وأ سمع بالرسول منادیا

فقال: فمن مولاکم و نبیکم؟ فقالوا، و لم یبـــدوا هناک التعامیا:

إلـهک مولانا، و أنت نبــینا ولم تلق منا فی الولایه عاصیا!

فقال له قم علی فاننی رضیتک من بعدی أماما و هادیا،

فمن کنت مولاه، فهذا ولـیه فکونوا له أ تباع صدق موالیا

هناک دعا اللهم و ال ولـــیه و کن للذی عاذی عــلیا معادیا(حسان بن ثابت)

بار دیگر از سوی حی قیوم ، بر کالبدی بی جان روحی از جنس ولایت دمیده شد و آن دین ‏ناقص و ‏عبادات بی جانش برخواسته از آن را رمقی بخشیده و آن را در لباس انسان کامل ومقام ‏خلافت الهی متجسم ‏کرد .و چه بد شیاطینی از جنس آدمی بودند که در مقابلش سر تعظیم فرو ‏نیاورده و در برابر آن سجده نکرده ‏و خودخواهی و منیت خویش را در سقیفه ، بر دین کامل ‏ترجیح دادند.

و تو چه میدانی که غدیر چیست ؟

غدیر ، آبگیری در نزدیکی جحفه ، که هزار دریا در حسرت او وامانده اند ‏. ‏ نمی دانم در غدیر چه سری است که جمعه با همه زیباییش ، فطر با همه عظمتش و اضحی با همه ‏شکوهش پیش غدیر ، سر فرو می آورند . گویی غدیـــر با صد زبان بندبند ولایت را واژه به واژه زمزمه می ‏کند .( عبدالرحمن بن سالم از پدرش نقل مى‏كند كه گفت: از امام صادق، عليه‏السلام، پرسيدم: آيا مسلمانان ‏غير از روز جمعه و عيد قربان و عيد فطر، عيد ديگرى دارند؟ فرمود: آرى عيدى بزرگتر! گفتم: فدايت‏شوم، ‏كدام عيد است؟ فرمود: روزى كه پيامبر خدا اميرالمؤمنين را به خلافت نصب كرد و فرمود: هر كس كه من ‏مولاى او هستم على مولاى او است. پرسيدم: آن روز چه روزى است؟ فرمود: به روز چه كار دارى؟ سال ‏هميشه در گردش است ولى آن روز، روز هجدهم ذى‏الحجه است. عرض كردم: چه كارى سزاوار است در ‏آن روز انجام دهيم؟ فرمود: خدا را ياد كنيد و به روزه و عبادت بپردازيد و محمد و آل محمد، صلى‏الله‏عليه ‏وآله، را ياد نماييد، زيرا پيامبر خدا به اميرالمؤمنين، عليه‏السلام، وصيت كرد كه مسلمانان اين روز را عيد ‏بگيرند و انبيا چنين مى‏كردند; به اوصيا خود همين سفارش را مى‏نمودند و آن روز را عيد مى‏گرفتند.)‏

‏ غدیر ، تبلور دوباره نزاع قدیمی شیطان با مقام انسان کامل . ‏

غدیر مصداق ( انما یرید الله لیذهب عنکم الرجس اهل البیت )است .‏

غدیر تجلی ( الذین یقیمون الصلوة و یوتون الزکوة و هم راکعون )است .‏

‏غدیر دعوت به(تعالوا ندع ابناء نا و ابناءکم )است .‏

غدیر معرفی (اولئک هم خیر البریه )است .‏

‏غدیر واقعیت(ابتغاء مرضات الله )است .‏

غدیر نشانه ی(اتوا البیوت من ابوابها )است .‏

غدیرشعار(اطیعوا الله و اطیعوا الرسول و اولی الامر منکم )است

غدیر تعیین شرط توحید و نفس رسالت و راه فلاح در قیامت . ‏

غدیر به سرانجام رسیدن زحمات گذشتگان و چراغ راه برای آیندگان ‏

غدیر مکر الهی در برابر سقیفه و سقیفه ایان ‏

غدیر نقطه آغازین یاس کافران و ناامیدی منافقان ‏

غدیر رنگ آسمانی زمین و نمایان کننده گرگان گوسفند نما و نطفه های ناپاک

غدیر تداوم اتصال ناسوت با ملکوت ‏

و غدیر نقطه یاس کافران و تکیه گاه مستضعفان ‏ ‏

و تو ای عزیز که با قربانی کردن نفس و منیت خویش در عید قربان آماده پذیرش نعمت عظمای ‏ولایت ‏هستی خدای را براین توفیق حمدکن و بخوان «الحمدلله الذی جعلنا من المتمسکین ‏بولایت علی بن ابیطالب…». ‏

عید غدیردر سیره اهل بیت(ع):

سابقه «غدیر» و «عیدگرفتن» این روز مقدس، به زمان پیامبراکرم(ص) مى رسد. از نظر پیامبر اهمیت این روز پر شکوه تا آنجایى است که: “حافظ ابو سعید” در کتاب خویش «شرف المصطفى» از “احمد بن حنبل”و از “ابو سعید خدرى” آورده است که: آن پیشواى بزرگ در روز عید غدیر مى فرمود: هان اى مردم، اینک به من تبریک بگویید، چرا که خداى پر مهر در این روز بزرگ، هم نعمت بزرگ رسالت را به من ارزانى داشت و هم مقام والاى امامت راستین را به خاندانم. (انه قال (ص) ـ یوم الغدیرـ هنئونى،ان الله تعالى خصنى بالنبوة و خص اهل بیتى بالإمامة) و درست در این راستا بود که یاران پیامبر، از جمله “عمر” و “ابوبکر” پیش آمدند و به امیر والایى ها تبریک گفتند و تصریح کردند که: خوشا به حالت، چقدر پر شکوه و زیباست برایت اى على! هان اى امیر مؤمنان! گوارا باد که اینک مولا و سررشته دار ما و هر زن و مرد توحیدگرا و با ایمانى شده اى و خدا و پیامبرش تو را به این مقام بلند و پر شکوه برگزیده اند. (و عمر یهنئى علیا بقوله:«طوبى لک»او:«بخ بخ»،او«هنیئا لک»،اصبحت مولاى و مولى کل مؤمن و مؤمنة).

از ششمین امام نور آورده اند که پیامبر در اهمیت این روز بزرگ فرمود: «یوم غدیر خم افضل اعیاد أمتى،و هو الیوم الذى امرنى الله بنصب اخى على بن ابى طالب علما لأمتى یهتدون به من بعدى،و هو الیوم الذى اکمل فیه الدین،و أتم على أمتى فیه النعمة،و رضى لهم الاسلام دینا» روز پر شکوه «غدیر» از برترین عیدهاى مذهبى براى جامعه و امت من است، چرا که در این روز پر برکت بود که خدا به من فرمان داد تا برادرم على(ع) را به رهبرى راستین امت خویش برگزینم و به مردم روشنگرى کنم که پس از من از او پیروى نمایند و نیز در این روز بود که خداى فرزانه دین خود را کامل و نعمت خویش را بر امت من تمام گردانید و خشنود گردید که دین آنان اسلام باشد و خودشان مسلمان واقعى.

در دوران ائمه دیگر نیز این سنت دینى ادامه داشته و امینان وحى الهى، همچون امام صادق(ع) و امام رضا (ع) آن را آشکار ساخته و یادش را گرامى و زنده نگه مى داشتند. پیش از آنان نیز، امیرالمومنین (ع) احیاگر این عید بود. رمز عید بودن «غدیر» نیز، کمال دین و اتمام نعمت در سایه تداوم خط رسالت در شکل و قالب امامت بود. به فرمان پیامبر خدا (ص) مسلمانان مامور شدند «ولایت» را به صاحب ولایت تبریک گویند و با آن حضرت بیعت کنند. رسول خدا نیز براین نعمت الهى شادمانى کرد و فرمود: «الحمدلله الذى فضلنا على جمیع العالمین». آیه قرآن که به صراحت، این روز را روز اکمال دین و خشنودى پروردگار از این واقعه و این تعیین وصى دانسته، رمز دیگرى از عید بودن غدیرخم است. فرخندگى این روز و عظمت این مراسم و عید بودن غدیر، در آن روز و لحظه بر همگان روشن بود. این نکته را حتى “طارق بن شهاب” مسیحى که در مجلس عمربن خطاب حضور داشت، فهمیده بود که گفت: اگر این آیه (الیوم اکملت لکم دینکم…،مائده / 3) در میان ما نازل شده بود، روز نزول آیه را عید مى گرفتیم. هیچ یک از حاضران نیز حرف او را رد نکردند. خود عمر نیز سخنى گفت که به نوعى پذیرش حرف او بود.

اعمال و مستحبات روز عید غدیر:

روایات حدود سى و شش عمل را در این روز مستحب برشمرده اند. این تعداد عمل براى یک روز نشان از اهمیت، حساسیت و عظمت آن دارد. در اسلام براى هیچ روزى، هر چند بسیار مهم و مقدس، این تعداد حکم ارائه نشده است. در برخى از روزهاى مهم مانند فطر و قربان، عرفه و مباهله اعمال متعددى مستحب شمرده شده، ولى اگر همه آنها را به یکدیگر ضمیمه کنیم، با مستحبات غدیر برابرى نمى کنند. در هر زمینه اى عملى وارد شده، اعمالى جامع و بى کم و کاست؛ از عمل عبادى تا برنامه سیاسى همایش و طرح اقتصادى ایجاد مساوات همه در فقه غدیر گرد آمده است. گستردگى و غناى این اعمال چنان است که مى توان گفت در آینه فقه کامل غدیر، کمال دین تجلى یافته است و نیز براى اعمال آن فضیلتهاى منحصر بفرد قرار داده اند که در جاى دیگر به چشم نمى خورد و این حتى از فضیلتهاى ماه رمضان نیز بیشتر است. مرحوم میرزا جواد آقا تبریزى مى گوید: «فضیلتى که براى روز غدیر وارد شده نسبت به فضیلتهاى ماه رمضان زیادتر است».

اما چرا این حجم از اعمال را، با آن همه فضیلت، براى روز غدیر قرار داده اند؟ امام صادق (ع) در پاسخ بدین پرسش مى فرماید: «اعظاما لیومک؛ تا با این اعمال روز غدیر را بزرگ بدارى». این سخن امام ششم(ع) دو حقیقت را آشکار مى سازد: یکى اینکه باید روز غدیر را بزرگ داشت و دیگر اینکه بزرگداشت غدیر با انجام دادن اعمال ویژه این روز تحقق مى یابد. اعمال روز غدیر عبارت است از:

افطارى دادن

در میان اعمل روز غدیر افطارى دادن به مؤمن جایگاهى والا دارد. بر اساس روایات، در این عمل فضیلتى بزرگ نهفته است. امام على(ع) مى فرماید: «من افطر مؤمنا فى لیلة فکأنما افطر فئاما؛ کسى که مؤمن روزه دارى رادر غدیر افطار دهد، مانند این است که ده فئام را افطار داده است». فردى پرسید: اى امیرمؤمنان(ع) «فئام» چیست؟ حضرت فرمود: صد هزار پیامبر(ص) و صدیق و شهید. آنگاه ادامه داد: پس چگونه خواهد بود فضیلت کسى که جمعى از مؤمنین و مؤمنات را تکفل کند. شبیه به این روایت، حدیثى از امام صادق (ع) نیز نقل شده است. بر اساس برخى از روایات امام رضا(ع) در روز غدیر گروهى را براى افطار نزد خود نگاه داشت.

برادر شدن

روز ولایت روز برادرى است و روز برادرى روز ولایت است؛ این دو با یکدیگر پیوندى ناگسستنى دارند و حلقه وصلشان ایمان است؛ زیرا از سویى ایمان با ولایت پا مى گیرد و از سوى دیگر اهل ایمان برادر یکدیگرند. (انما المؤمنون اخوة) به همین دلیل عقد برادرى یکى از آداب روز غدیر شمرده شده است. این عقد به صورت زیر است: یکى از دو نفر دست راست خود را بر دست راست دیگرى مى گذارد و مى گوید: «و اخیتک فى الله و صافیتک فى الله و صافحتک فى الله و عادهت الله و ملائکته و رسله و انبیائه و الائمة المعصومین(ع) على أنى إن کنت من اهل الجنة و الشفاعة و أذن لى بأن أدخل الجنة لا ادخلها الا و أنت معى». با تو در راه خدا برادر مى شوم؛ با تو در راه خدا راه صفا و صمیمیت در پیش مى گیرم؛ با تو در راه خدا دست مى دهم و با خدا، ملایکه، کتابها، فرستادگان و پیامبرانش و ائمه معصومین(ع) عهد مى بندم که اگر از اهل بهشت و شفاعت شده، اجازه ورود به بهشت یافتم، داخل آن نشوم مگر آنکه تو با من همراه شوى. آنگاه دیگرى مى گوید: قبلت؛ یعنى، قبول کردم. سپس مى گوید: «اسقطت عنک جمیع حقوق الاخوة ما خلا الشفاعة و الدعاء و الزیارة؛ جز شفاعت و دعا و زیارت، همه حقوق برادرى را ساقط کردم».

بیرازى جستن

امام صادق(ع) فرمود: «تبرى إلى الله عز و جل ممن ظلمهم حقهم؛ در روز غدیر از کسانى که به اهل بیت(ع) ستم کردند بیزارى مى جویى».

پوشیدن لباس پاکیزه و نو

امام صادق(ع) فرمود: «یحب … أن یلبس المؤمن انظف ثیابه و افخرها؛ در روز غدیر لازم است مؤمن پاکیزه ترین و فاخرترین لباس خود را بپوشد». مرحوم میرزا جواد آقا تبریزى این عمل را از مستحبات مؤکد غدیر مى شمرد.

تبریک و تهنیت

تبریک و تهنیت از برجسته تریم آداب هر عیدى است. در اسلام نیز سنت تبریک و تهنیت در عید غدیر جایگاهى ویژه یافته است. پیامبر (ص) بر تبریک گفتن در این تأکید مى ورزید و به مردم مى فرمود: «هنئونى هنئونى؛ به من تهنیت بگویید، به من تهنیت بگویید». امام صادق(ع) شیوه تهنیت گفتن در روز غدیر را چنین آموزش داده است: وقتى یکدیگر را ملاقات کردید، بگویید: «الحمدلله الذى اکرمنا بهذا الیوم و جعلنا من الموفین بعهده الینا و میثاقه الذى واثقنا به من ولایة ولاة امره و القوام بقسطه و لم یجعلنا من الجاحدین و المکذبین بیوم الدین؛ سپاس خداى را که ما را به این روز گواهى داشت و ما را از مؤمنان و کسانى قرار داد که به پیمان و میثاقى که در باره والیان امرش و بر پا دارندگان قسط و عدالتش از ما گرفته است وفا کردیم و ما را از انکارکنندگان و تکذیب کنندگان رستاخیز قرار نداد». امام رضا(ع) فرمود که هنگام برخورد با یکدیگر بگویید: «الحمدلله الذى جعلنا من المتمسکین بولایة امیرالمؤمنین(ع)؛ سپاس خداى را که ما را از تمسک کنندگان به ولایت امیرمؤمنان(ع) قرار داده است».

تبسم

امام رضا(ع) فرمود: … و هو یوم التبسم فى وجوه الناس من اهل الایمان فمن تبسم فى وجه اخیه یوم الغدیر نظر الله الیه یوم القیامة بالرحمة و قضى له الف حاجة و بنى له فى الجنة قصرا من در بیضاء و نضر وجهه … روز غدیر روز تبسم به روى مؤمنین است. کسى که در این روز به روى برادر مؤمنش تبسم کند، خداوند، در روز قیامت، نظر رحمت به او مى افکند، هزار حاجتش را برآورده ساخته و قصرى از در سفید برایش بنا مى کند و صورتش را زیبا مى سازد.

توسعه زندگى

در روز غدیر، باید چهره زندگى عوض شود. همه باید بکوشند برنامه عادى زندگى خود را بر هم زده و آن را با رفتارهایى سخاوتمندانه تر و نشاطانگیزتر بیارآیند تا همگان در همه جا طعم شیرین عید را بچشند و رایحه دل انگیز آن را استشمام کنند. یقینا در صدر توسعه دادن زندگى توسعه مالى قرار دارد. امام رضا(ع) فرمود: «هو الیوم الذى یزید الله فى مال من عبدالله و وسع على عیاله و نفسه و اخوانه…. روز غدیر روزى است که خداى متعال در مال کسى که خدا را عبادت کند و بر خانواده، خویشتن و برادران ایمانى اش توسعه دهد فزونى پدید مى آورد».

جشن گرفتن

امام رضا(ع) در عید غدیر احوال کسان و اطرافیان خود را تغییر داد و وضع تازه اى در آنان ایجاد کرد.

حمد کردن

پیامبر (ص) فرمود: یکى از سنتها این است که مؤمن، در روز غدیر، صد بار بگوید: «الحمدلله الذى جعل کمال دینه و تمام نعمته بولایة امیرالمؤمنین على بن ابیطالب(ع)؛ سپاس خدایی را که کامل شدن دین و تمام شدن نعمتش را در سایه ولایت امیرالمومنین علی بن ابی طالب قرار دادم».

دعا

معصومان(ع) پیروانشان را به دعا در روز غدیر سفارش کرده اند. دعاهاى ویژه این روز عبارت است از:

1ـ دعایى که با این جمله آغاز شده است: اللهم انک دعوتنا إلى سبیل طاعتک… ترجمه: بار خدایا تو ما را به راه فرمانبرداری ات فرا خواندی.

2ـ دعایى که در آغاز این عبارت دیده مى شود: اللهم انى اسئلک بحق محمد نبیک و على ولیک و الشأن و القدر الذى خصصتهما دون خلقک.. .؛ ترجمه: بار خدایا من به حق محمد پیامبرت و علی ولی ات و مقام و منزلتی که تنها به او دادی می خوانم…. این دعا در مفاتیح الجنان ذکر شده است.

3ـ دعایى که با این جمله آغاز شده است: اللهم بنورک اهتدیت و بفضلک استغنیت …؛ ترجمه: بار خدایا در پرتو نور هدایت یافتم و در سایه فضلت بی نیاز گشتم.

دید و بازدید

دید و بازدید یکى از آداب روزهاى عید و شادى است. این سنت مردم را شادابتر و نام و یاد عید را در دل و ذهنشان ریشه دارتر مى کند. اسلام همین سنت را براى عید غدیر در نظر گرفته و آن را مورد تأکید قرار داده است. امام رضا(ع) فرمود: «من زار مؤمنا ادخل الله قبره سبعین نورا و وسع فى قبره، و یزور قبره کل یوم سبعون الف ملک یبشرونه بالجنة؛ کسى که در روز غدیر به دیدار مؤمنى برود خداوند هفتاد نور بر قبر او وارد و قبرش را وسیع مى سازد؛ هر روز هفتاد هزار فرشته قبرش را زیارت کرده، به او بشارت بهشت مى دهند». شایسته است این سنت در روز غدیر، که بزرگترین عیدهاست، اجرا شود تا علاوه بر احیاى روز غدیر رشته هاى الفت و مودت میان مردم محکمتر شود.

روزه

روزه در روز غدیر، بسیار مستحب است و فضیلتى استثنایى دارد. امام على(ع) فرمود: «إذا اخلص المخلص فى صومه لقصرت ایام الدنیا عن کفائته». اگر بنده مخلصى در روزه این روز اخلاص داشته باشد، همه روزهاى دنیا توان برابرى با آن را ندارد؛ به عبارت دیگر، اگر کسى تمام روزهاى دنیا زنده باشد و همه را روزه دار سپرى کند، ثوابش کمتر از ثواب روزه این روز خواهد بود. نخستین جانشین راستین رسول خدا همچنین فرمود: «و جعل الجزاء العظیم کفاءة عنه» خداوند در برابر روزه عید غدیر پاداشى بزرگ نهاده است. امام صادق(ع) یارانش را به این امر تشویق مى کرد و مى فرمود: «إنى احب لکم أن تصوموه؛ من دوست دارم شما این روز را روزه بگیرید». آن بزرگوار همچنین مى فرمود: «صیام یوم غدیر خم یعدل عندالله فى کل عام مائة حجة و مائة عمرة مبرورات متقبلات؛ روزه روز غدیر خم نزد خداوند، در هر سال، برابر با صد حج و صد عمره مقبول است».

زیارت

یکى از اعمال روز غدیر زیارت امیرمؤمنان على(ع) است. زیارت آن حضرت(ع) به دو صورت ممکن است:

1 – زیارت در حرم مطهر

امام رضا(ع) به احمد بن محمد بن ابى نصربزنطى فرمود: اى فرزند ابونصر، هر کجا بودى در روز غدیر کنار قبر امیرمؤمنان(ع) حاضر شو! همانا خداوند در این روز گناه شصت سال مرد و زن مؤمن را مى آمرزد. به درستى که پروردگار در این روز دو برابر آنچه در ماه رمضان شب قدر و شب عید فطر آزاد مى کند، مى رهاند. شیوه زیارت آن حضرت را از امام هادى(ع) مرحوم شیخ عباسى قمى(ره) در مفاتیح الجنان روایت کرده است.

2 – زیارتهاى عمومی

این زیارت، که به حرم مطهر اختصاص ندارد و ارادتمندان ولایت در همه جا مى توانند از آن بهره گیرند، دو مورد است: الف. زیارت امین الله؛ ب. زیارت روایت شده از امام صادق(ع).

زینت دادن

آراستن پیکر و آذین بستن خانه، کوچه و بازار، در روزهاى عید، عملى رایج است. عیدى در ذهن و دل مردم زنده است که در آن خویش را بیارایند و در و دیوار را آذین بندى کنند. چون عید غدیر بزرگترین عید است مردم باید در آن بیش از هر عید دیگر، شادمانى کنند و خود و جامعه را بیارایند. فضیلت این عمل بسیار است. امام رضا(ع) فرمود: روز غدیر روز زینت است، کسى که براى روز غدیر زینت کند خداوند همه گناهان کوچک و بزرگش را آمرزیده، فرشتگانى به سویش مى فرستد تا حسنات او را بنویسند و تا عید غدیر سال بعد بر درجات او بیفزایند. اهمیت زینت در این روز چنان است که امام رضا(ع) براى گروهى لباسهاى نو، انگشتر و کفش فرستاد.

شادى کردن

امام على(ع) فرمود: «و اظهروا … السرور فى ملاقاتکم ؛در برخوردها شادى را آشکار کنید». امام صادق(ع) فرمود: روز غدیر روز خوشحالى و شادى است.

شکر گزارى

امام على(ع) فرمود: در روز غدیر، خداى را بر آنچه به شما ارزانى داشته ( نعمت ولایت) شکر کنید.

صدقه دادن

روز غدیر یکى از مستحبات مؤکد صدقه دادن است. امام على(ع) فرمود: «الدرهم فیه بمائتى الف درهم؛ فضیلت یک درهم، که در روز غدیر داده شود، با فضیلت دویست هزار درهم برابر است».

صلوات فرستادن

امام صادق(ع) فرمود: در روز غدیر، بر محمد و اهل بیتش صلوات بسیار مى فرستى.

طعام دادن

در روز غدیر غذا دادن به مؤمنان اهمیت بسیار دارد. امام صادق(ع) مى فرماید: «و اطعم اخوانک؛ در روز غدیر، برادران دینى ات را اطعام کن». امام رضا(ع) در فضیلت این عمل فرمود: «من اطعم مؤمنا کان کمن اطعم جمیع الانبیاء و الصدیقین؛ کسى که مؤمنى را در روز غدیر غذا دهد مانند فردى است که تمام پیامبران و صدیقین را غذا داده است». اهمیت طعام دادن در این روز به اندازه اى است که امام صادق(ع) روز غدیر را روز اطعام طعام خوانده است.

عطر زدن

بر اساس برخى از روایات امام صادق(ع) مؤمنان را به استعمال عطر در روز غدیر سفارش کرده است.

عمل صالح انجام دادن

«روى ان العمل فیه یعدل ثمانین شهرا و روى انه کفارة ستین سنة؛ روایت شده که کردار نیک در روز غدیر، با عمل هشتاد ماه برابرى مى کند؛ و نیز روایت شده که کردار نیک در این روز کفاره شصت سال است».

غسل کردن

علماى شیعه بر استحباب غسل در روز غدیر اجماع دارند و آن را مستحب مؤکد مى دانند. بهتر این است که غسل در اول روز انجام گیرد.

قضاى حوائج مؤمنان

امام صادق(ع) فرمود: «واقض حوائج اخوانک؛ در عید غدیر حاجتهاى برادرانت را برآور»!

کمک کردن

کمک کردن به ضعیفان و نیازمندان پیام ویژه صاحب غدیر براى روز غدیر است؛ پیامى که به فرمان حضرت (ع) باید دهان به دهان به همه مردم ابلاغ شود. «و لیعد الغنى على الفقیر و القوى على الضعیف؛ باید در روز غدیر ثروتمند به تهیدست و توانا به ناتوان کمک کند».

گذشت و آشتى کردن

چشم پوشى از گناه برادران و برقرارى ارتباط دوستانه از دیگر مستحبات روز غدیر شمرده شده است.

گشاده رویى

امام على(ع) فرمود: «و اظهروا البشر فیما بینکم؛ با یکدیگر با گشاده رویى برخورد کنید».

مصافحه

امام على(ع) فرمود: «إذا تلاقیتم فتصافحوا بالتسلیم؛ وقتى در روز غدیر یکدیگر را ملاقات کردید به هم دست بدهید و سلام کنید».

مهربانى و عطوفت کردن

امام على(ع) فرمود: «و التعاطف فیه یقتضى رحمة الله و عطفه؛ با یکدیگر عطوفت و مهربانى کردن در روز غدیر، موجب رحمت و عطوفت خداى متعال خواهد شد».

هدیه دادن

امام على(ع) فرمود: «هبو ـ أو هیئوا ـ لاخوانکم و عیالکم عن فضله؛ از آنچه خداى متعال بر شما ارزانى داشته، به خانواده و برادرانتان ببخشید». و نیز فرمود: «تهادوا نعم الله کما مناکم؛ نعمتهاى خداوند را به یکدیگر هدیه کنید همان طور که به شما عطا فرموده است». امام رضا(ع) فرمود: «أفضل على اخوانک فى هذا الیوم؛ در این روز بر برادرانت بخشش کن». امام رضا(ع) در این روز براى خانواده گروهى از اصحاب غذا، گندم، لباسهاى نو و حتى انگشتر و کفش فرستاد.

روز اطعام

امام صادق(ع) فرمود: «و انه الیوم الذى اقام رسول الله(ص) علیا(ع) للناس علما و ابان فیه فضله و وصیه فصام شکرا لله عزوجل ذلک الیوم و انه لیوم صیام و اطعام و صلة الاخوان و فیه مرضاة الرحمن، و مرغمة الشیطان؛ عید غدیر، روزى است که رسول خدا (ص) على(ع) را بعنوان پرچمدار براى مردم برافراشت و فضیلت او را در این روز آشکار کرد و جانشین خود را معرفى کرد، بعد بعنوان سپاسگزارى از خداى بزرگ آن روزه را روزه گرفت و آن روز، روز روزه دارى و عبادت و طعام دادن و به دیدار برادران دینى رفتن است. آن روز روز کسب خشنودى خداى مهربان و به خاک مالیدن بینى شیطان است» (وسائل الشیعه 7: 328، ضمن حدیث 12).

روز سپاس و شادى

امام صادق(ع) فرمود: «هو یوم عبادة و صلوة و شکر لله و حمد له،و سرور لما من الله به علیکم من ولایتنا،و انى احب لکم ان تصوموه ؛ عید غدیر، روز عبادت و نماز و سپاس و ستایش خداست و روز سرور و شادى است به خاطر ولایت ما خاندان که خدابر شما منت گذارد و من دوست دارم که شما آن روز را روزه بگیرید» (وسائل الشیعه 7: 328، ح .13 ).

روز تبریک و تهنیت

على(ع) فرمود: «عودوا رحمکم الله بعد انقضاء مجمعکم بالتوسعة على عیالکم، والبر باخوانکم والشکر لله عزوجل على ما منحکم، واجتمعوا یجمع الله شملکم، و تباروا یصل الله الفتکم، و تهانؤا نعمة الله کما هنا کم الله بالثواب فیه على أضعاف الاعیاد قبله و بعده الا فى مثله؛ بعد از پایان گردهم آیى خود (در روز غدیر) به خانه برگردید، خدا بر شما رحمت فرستد. به خانواده خود گشایش و توسعه دهید، به برادران خود نیکى کنید، خداوند را بر این نعمت که شما را بخشیده است، سپاس گزارید، متحد شوید تا خدا به شما وحدت بخشد، نیکویى کنید تا خدا دوستیتان را پایدار کند، به همدیگر نعمت خدا را تبریک بگوئید، همانطور که خداوند در این روز با چندین برابر عیدهاى دیگر پاداش دادن به شما تبریک گفته، این گونه پاداشها جز در روز عید غدیر نخواهد بود» (بحارالانوار 97: .117 ).

روز تکبیر

امام رضا(ع) فرمود: «من زار فیه مؤمنا أدخل الله قبره سبعین نورا و وسع فى قبره و یزور قبره کل یوم سبعون ألف ملک ویبشرونه بالجنة؛ کسى که در روز (غدیر) مؤمنى را دیدار کند، خداوند هفتاد نور بر قبر او وارد مى کند و قبرش را توسعه مى دهد و هر روز هفتاد هزار فرشته قبر او را زیارت مى کنند و او را به بهشت بشارت مى دهند» (اقبال الاعمال: 778).

………………………………………….

منابع:

مصباح المتهجد، شیخ طوسى، مؤسسة فقه الشیعه،

وسایل الشیعه، شیخ حر عاملى،

مکتبة الاسلامیة، بحار الانوار علامه مجلسى،

دار الکتب الاسلامیه

سایت دائره المعارف طهور