گزیده ” الکلام” … عمل كوچك داراى اثر بزرگ

عمل كوچك داراى اثر بزرگ

حاصل آنكه (شیطان) عمل را قبل از آوردن آن، كوچك مى ‏نمايد تا مورد رغبت و اعتنا نباشد و بعد از آوردن، بزرگ مى ‏نمايد تا موجب عجب و خودپسندى باشد. ما نيز بايد عكس كنيم؛ قبل از آوردن، بزرگش بدانيم چنانكه همين‏طور هم هست؛ زيرا كه اگر نماز بى ‏سوره و قنوت و بى‏ همه چيز، فايده نداشت پس چرا به آن امر نموده‏ اند؟ پس امر بر آن و تأكيد بر آن دليل است كه آن داراى فوايد مطلوبه است. و اما بعد از آوردن كوچكش بدانيم چنانچه همين‏طور هم هست؛ زيرا كه عمل، كوچك است و آن عملى است كه سوره دار و قنوت دارش را از قرار يك سال به ده ـ دوازده تومان[1] به عمل مى ‏آورند.

عمل، خيلى مهم نيست كه ما بر آن بباليم منتها فوايد مهمه در آن وديعه گذارده شده و آن نيز به عامل مربوط نيست؛ نظير باز كردن كليد چراغ الكتريكى، چون باز كردن كليد چراغ، كار مهمى نيست ولى مرتب مى ‏شود بر اين كار كوچك، نورانيت يك شهر. پس آن كوچك است از حيث عمل و بزرگ است از حيث اثر. پس اين نماز شب مختصر، نظير باز كردن كليد چراغ الكتريكى، در صورتْ كوچك است و در معنى بزرگ. چنانچه كوچكىِ آن مانع از اقدام آن نمى ‏شود در اينجا نيز بايد مانع نباشد. و چنانچه بزرگى اثر آن موجب باليدن نمى ‏شود كه بر خود ببالد كه من يك شهر را روشن كردم زيرا كه اين هنر، هنر مخترع اين كارخانه است نه هنر او، در اينجا هم نبايد عجب كند و برخود ببالد؛ زيرا كه اين همه آثار از عنايات خداوندى است نه از او. از او فقط خم شدن و راست شدن است، و آن هم كار مهمى نيست كه انسان بر آن ببالد.