أفقه فقها
أفقه فقها
شیخ شمس الدین محمد بن مکی عاملی معروف به شهید اول (۷۸۶–۷۳۴ق) از فقهای مشهور شیعه است. از جمله معروفترین تألیفات وی می توان به «دروس»، «ذکری» و «لمعه دمشقیه» اشاره کرد.
برخی عالمان سنّی به وی اتهام ارتداد زده و طوماری را علیه وی امضا کردند و در دادگاهی وی را به اعدام محکوم کردند. شهید اول با وضع دلخراشی در روز پنج شنبه نهم جمادی الاولی سال ۷۸۶ هجری به فتوای قاضی برهان الدین مالکی و تأیید عباد بن جماعه شافعی در میدان قلعه دمشق با شمشیر کشته شد. آن گاه بدن شریفش را پس از به دار آویختن، سنگ باران کرده و به آتش کشیدند.
مرحوم حاج آقای ما درباره اینکه أعلم علمای شیعه به طور مطلق در تمام أزمنه کیست، نوشته است: برخی شهید اوّل را اعلم می دانند.
شهيد اول خيلى فوق العاده بود. اگر حواشى ايشان بر «دروس» را ملاحظه كنيد، مبهوت مىشويد كه چقدر بر فقه احاطه دارد.
كتاب دروس شهيد اول ـ كه ناتمام هم ماند ـ بعد از مراجعه به جواهر و همه كتابها، هنوز هم تازه است و مطالب زيادى در آن وجود دارد كه در اين كتابها نيامده است. كتاب دروس كتاب تازهاى است و بر فقيه لازم است كه حتى بعد از مطالعه «جواهر الكلام»، به «دروس» مراجعه كند و از مطالب ابتكارى آن بهره ببرد.
شهيد در بعضى از نُسَخ دروس حاشيه هايى دارد كه با «منه» مشخص شده است . اين حواشى خيلى قوى است و مثلاً ذكر مىكند كه فلان مطلب در كجا ثمره دارد و يك دفعه حدود ده مورد از ثمرات آن را ذكر مىكند. اینها شاهد بر احاطه فوق العاده شهيد بر فقه است و نشان مىدهد كه فقه مثل موم در دستش بود.
