أَنَا الّذِي سَمّتْنِي أُمّي حَيْدَرَة

أَنَا الّذِي سَمّتْنِي أُمّي حَيْدَرَة

یکی از نکات قابل توجه در رابطه با تولد حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام نحوه تولد ایشان و نامگذاری ایشان به نام مبارک «علی» می باشد. امری که در بسیاری از روایات و اشعار شعرای شیعی و سنی انعکاس یافته است. شکی نیست که افتخار منحصر بفردى كه براى امیرالمؤمنین عليه السلام در اثر ولادت در اندرون كعبه حاصل شده است بر احدى از عموم افراد بشر چه در گذشته و چه در آينده بدست نيامده است و اين سخن حقيقتى است كه اهل سنت نيز بدان اقرار و اعتراف دارند. چنانكه ابن صباغ مالكى در فصول المهمه گويد:

«و لم يولد فى البيت الحرام قبله احد سواه و هى فضيلة خصه الله تعالى بها اجلالا له و اعلاء لمرتبته و اظهارا لتكرمته. »(فصول المهمه ص .14)

يعنى پيش از آن حضرت احدى در خانه كعبه ولادت نيافت مگر خود او و اين فضيلتى است كه خداى تعالى به امیرالمؤمنین على عليه السلام اختصاص داده تا مردم مرتبه بلند او را بشناسند و از او تجليل و تكريم نمايند.

برخی دیگر در این باره چنین سروده اند :

ولدته فى حرم الاله امه‏

و البيت حيث فنائه و المسجد

بيضاء طاهرة الثياب كريمة

طابت و طاب وليدها و المولد

فى ليلة غابت نحوس نجومها

و بدت مع القمر المنير الاسعد

ما لف فى خرق القوابل مثله‏

الا ابن امنة النبى محمد

مادرش او را در حرم خدا زائيد در حاليكه بيت و مسجد الحرام آستانه او بود. آن مادر نورانى كه لباسهاى پاكيزه به بر داشت و خود پاكيزه بود و مولود او و محل ولادت نيز پاكيزه بود. در شبى كه ستاره‏هاى منحوسش ناپيدا بوده و سعيدترين ستاره به همراه ماه پديد آمده بود. قابله‏هاى(دنيا) هيچ مولودى را مانند او لباس نپوشانیده‏اند(يعنى هرگز مولودى مانند او بدنيا نيامده) بجز پسر آمنه محمد پيغمبر صلى الله عليه و آله و سلم.( روضة الواعظين جلد 1 ص .81)

چنانچه در جلد نهم بحارالأنوار در مورد وجه تسميه آن حضرت به “على” چنين نوشته شده است كه چون ابوطالب طفل را از مادرش گرفت به سينه خود چسباند و دست فاطمه را گرفته و بسوى ابطح آمد و به پيشگاه خداوند تعالى چنين مناجات نمود:

يا رب هذا الغسق الدجى‏

و القمر المبتلج المضى‏ء

بين لنا من حكمك المقضى‏

ماذا ترى فى اسم ذا الصبى

هاتفى ندا كرد:

خصصتما بالولد الزكى‏

و الطاهر المنتجب الرضى‏

فاسمه من شامخ على‏

على اشتق من العلى

علماى بزرگ اهل سنت نيز در كتب خود به همين مطلب اشاره كرده‏اند و محمد بن يوسف گنجى شافعى با تغيير چند لفظ و كلمه در كفاية الطالب چنين مي نويسد كه در پاسخ تقاضاى ابوطالب ندائى برخاست و اين دو بيت را گفت:

يا اهل بيت المصطفى النبى‏ خصصتم بالولد الزكى‏

ان اسمه من شامخ العلى‏ على اشتق من العلى

(ينابيع المودة باب 56 ص 255 ـكفاية الطالب ص .406)

در بعضى روايات آمده است كه فاطمه بنت اسد پس از وضع حمل(پيش از اينكه بوسيله نداى غيبى نام او على گذاشته شود) نام كودك را حيدر نهاد و هنگامي كه او را قنداق كرده بدست شوهر خود مي داد گفت: “خذه فإنه حيدرة” و به همين جهت آن حضرت در غزوه خيبر به مرحب پهلوان معروف يهود فرمود:

انا الذى سمتنى امى حيدرة ضرغام أجام و ليث قسورة

(من آن كسی هستم كه مادرم نام مرا حيدر نهاد، شير بيشه‏ام چنان شيرى كه زورمند و پنجه افكن باشد.)[1]