الجمعة 08 ذوالقعدة 1445 - جمعه ۲۸ اردیبهشت ۱۴۰۳


تصحیح کلام منقول از أنساب الأشراف


تصحیح کلام منقول از أنساب الأشراف

خداوند مرحوم حاج سید مصطفی خوانساری را رحمت کند، وی مطلبی از بلاذری نقل کرده و من در تصحیح آن حدسی زدم که بعداً دیدم همین صحیح است. حاج سید مصطفی می‌گفت: بلاذری در أنساب الأشراف نوشته است: وقتی پیامبر صلی الله علیه و آله از دنیا رفت و ابو بکر زمام امور را به دست گرفت و حضرت علی علیه السلام از بیعت با او امتناع کرد، ابو بکر عمر را فرستاد. عمر در حالی که فتیله آتش دستش بود، به خانه حضرت آمد. حضرت فاطمه علیها السلام در را باز کرد و فرمود: «یابن الخطّاب، أتراک محرقا علیّ بابی؟» عمر گفت: «نعم، و ذلک أقوی ممّا جاء به ابوک». یعنی: خلافت ابوبکر از دین پدرت مهم‌تر است! اگرچه مذاق و سلیقه عمر معلوم است، ولی من خیلی بعید دانستم که او بتواند در آن روز چنین تعبیری به کار برد. بعداً به انساب الأشراف مراجعه کردم و دیدم تعبیر بلاذری این است: «نعم و ذلک أقوی فیما جاء به ابوک».[1] عمر با این تعبیر مغالطه آمیز که خلافت ابوبکر مهم‌ترین وسیله برای رسیدن به اهداف پیامبر است، می‌خواست به مقصود خود برسد.


[1]. أنساب الأشراف، ج1، ص 586، ش 1184. عبارات بلاذری این است:

«المدائنی، عن مسلمة بن محارب، عن سلیمان التمیمی و عن ابن عون: أنّ ابابکر أرسل الی علیّ یرید البیعة فلم یبایع، فجاء عمر و معه فتیلة، فتلقّته فاطمة علی الباب، فقالت فاطمة: یا ابن الخطّاب، أتراک محرقاً علیّ بابی؟ قال نعم، ذلک اقوی فیما جاء به ابوک، و جاء علی فبایع و قال: کنت عزمت أن لا اخرج من منزلی حتّی اجمع القرآن».