«شهرالله الأصمّ»
«شهرالله الأصمّ»
در روایتی از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) چنین می خوانیم:
عَنْ أَبِي سَعِيدٍ الْخُدْرِيِّ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه و آله أَلَا إِنَّ رَجَباً شَهْرُ اللَّهِ الْأَصَمُّ وَ هُوَ شَهْرٌ عَظِيمٌ- وَ إِنَّمَا سُمِّيَ الْأَصَمَّ- لِأَنَّهُ لَا يُقَارِبُهُ شَيْ‌ءٌ مِنَ الشُّهُورِ حُرْمَةً وَ فَضْلًا. رجب، «شهرالله الأصمّ» است و بدان سبب آن را «اصمّ» ناميدند كه هيچ ماهى به پايه عظمت و فضیلت آن نمى رسد. (وسائل الشیعه ج 10ص 475)
در روایت دیگری از وجود مقدس ایشان چنین می خوانیم:
َرجَبٌ شَهرُ اللّه ِ الأصَبُّ يَصُبُّ اللّه ُ فِيهِ الرَّحمَةَ عَلى عِبادِهِ . رجب ماه بارش رحمت الهى است . خداوند در اين ماه رحمت خود را بر بندگانش فرو مى ريزد.
(عيون اخبارالرضا عليه السلام ، ج 2 ،ص71 .بحار الانوار ج 93ص36).
یکی از توصیه های موکد اهل بیت علیهم السلام روزه در این ماه شریف می باشد. مرحوم شیخ حرّ عاملی در کتاب وسائل الشیعه باب مستقلی به این امر تحت عنوان “باب استحباب الصوم فی رجب” اختصاص داده و روایات متعددی را در رابطه با اهمیت و فضیلت روزه در این ماه شریف نقل کرده است.
قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه و آله: «مَنْ صَامَ يَوْماً مِنْ رَجَبٍ إِيمَاناً وَ احْتِسَاباً غُفِرَ لَهُ» هان! هر که يک روز از ماه رجب را با ايمان و براي رضاي خدا روزه بدارد،مورد غفران الهی قرار می گیرد. (وسائل الشیعه ج 10ص 479 )
عَنْ عَلِيِّ بْنِ سَالِمٍ عَنْ أَبِيهِ قَالَ: دَخَلْتُ عَلَى الصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ ع فِي رَجَبٍ- وَ قَدْ بَقِيَتْ مِنْهُ أَيَّامٌ فَلَمَّا نَظَرَ إِلَيَّ قَالَ لِي يَا سَالِمُ- هَلْ صُمْتَ فِي هَذَا الشَّهْرِ شَيْئاً- قُلْتُ لَا وَ اللَّهِ يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ فَقَالَ لِي- لَقَدْ فَاتَتْكَ مِنَ الثَّوَابِ «2» مَا لَا يَعْلَمُ مَبْلَغَهُ- إِلَّا اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ- إِنَّ هَذَا شَهْرٌ قَدْ فَضَّلَهُ اللَّهُ وَ عَظَّمَ حُرْمَتَهُ- وَ أَوْجَبَ لِلصَّائِمِ فِيهِ كَرَامَتَهُ قَالَ- فَقُلْتُ يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ فَإِنْ صُمْتُ مِمَّا بَقِيَ شَيْئاً- هَلْ أَنَالُ فَوْزاً بِبَعْضِ ثَوَابِ الصَّائِمِينَ فِيهِ- فَقَالَ يَا سَالِمُ مَنْ صَامَ يَوْماً مِنْ آخِرِ هَذَا الشَّهْرِ- كَانَ ذَلِكَ أَمَاناً لَهُ مِنْ شِدَّةِ سَكَرَاتِ الْمَوْتِ- وَ أَمَاناً لَهُ مِنْ هَوْلِ الْمُطَّلَعِ وَ عَذَابِ الْقَبْرِ- وَ مَنْ صَامَ يَوْمَيْنِ مِنْ آخِرِ هَذَا الشَّهْرِ- كَانَ لَهُ بِذَلِكَ جَوَازٌ عَلَى الصِّرَاطِ- وَ مَنْ صَامَ ثَلَاثَةَ أَيَّامٍ مِنْ آخِرِ هَذَا الشَّهْرِ- أَمِنَ يَوْمَ الْفَزَعِ الْأَكْبَرِ مِنْ أَهْوَالِهِ وَ شَدَائِدِهِ- وَ أُعْطِيَ بَرَاءَةً مِنَ النَّارِ.
علی بن سالم از پدرش نقل می کند که در روزهای پایانی ماه رجب به محضر امام صادق علیه السلام شرفیاب شدم. حضرت نگاهی به من کردند و فرمودند: «سالم! چیزی هم از این ماه روزه گرفته ای؟» پاسخ دادم: نه. حضرت به من فرمودند: «ثوابی از تو فوت شده است که ارزشش را جز خدا کسی نمی داند.» بعد فرمودند: «این ماه را خداوند بر دیگر ماه‌ها برتری داده و قدرش را بزرگ دانسته و کَرمش را بر روزه‌داران این ماه ضروری کرده است».
سالم می گوید پرسیدم: «اگر در باقیمانده این ماه روزه بگیرم به بخشی از ثواب روزه داران این ماه دست پیدا می کنم؟» امام علیه السلام فرمودند: «هر کس آخرین روز را روزه بگیرد از سختی جان دادن و ترس آغاز سفر قیامت و نیز از عذاب قبر در امان خواهد بود و هر کس دو روز پایانی این ماه را روزه بدارد اجازه نامه عبور از صراط به او داده می شود و هر کس سه روز پایانی این ماه را روزه بدارد از ترسها و سختی های روز قیامت در امان خواهد بود و به او نامه دوری از جهنم داده می شود.»(وسائل الشیعه ج 10صلی الله علیه و آله475)
از دیگر نکات مهم در رابطه با این ماه شریف ادعیه کوتاه بسیار زیبا به همراه مضامین عالی است که اهل بیت علیهم السلام توصیه به مداومت بر قرائت آن داشته اند. ادعیه ای که علامه مجلسی رضوان الله علیه و مرحوم شیخ عباس قمی آنها را در موارد مختلف گزارش کرده اند که بخشی از آن را در ادامه نقل می کنیم:
الف – امام صادق (علیه السلام) به شخصي تعليم دادند كه در هر صبح و شام و بعد از هر نماز، اين دعا را بخواند:
يا مَنْ اَرْجُوهُ لِكُلِّ خَيْرٍ وَآمَنُ سَخَطَهُ عِنْدَ كُلِّ شَرٍّ يا مَنْ يُعْطِي الْكَثيرَ بِالْقَليلِ يا مَنْ يُعْطي مَنْ سَئَلَهُ يا مَنْ يُعْطي مَنْ لَمْ يَسْئَلْهُ وَمَنْ لَمْ يَعْرِفْهُ تَحَنُّناً مِنْهُ وَرَحْمَةً اَعْطِني بِمَسْئَلَتي اِيَّاكَ جَميعَ خَيْرِ الدُّنْيا وَجَميعَ خَيْرِ الْأخِرَةِ وَاصْرِفْ عَنّي بِمَسْئَلَتي اِيّاكَ جَميعَ شَرِّ الدُّنْيا وَشَرِّ الْأخِرَةِ فَاِنَّهُ غَيْرُ مَنْقُوصٍ ما اَعْطَيْتَ وَزِدْني مِنْ فَضْلِكَ يا كَريمُ يا ذَاالْجَلالِ وَالْأِكْرامِ يا ذَاالنَّعْمآءِ وَالْجُودِ يا ذَاالْمَنِّ وَالطَّوْلِ حَرِّمْ شَيْبَتي عَلَي النَّارِ
ب – امام سجاد(علیه السلام) در هر روز ماه رجب اين دعا را ميخواندند:
يا مَنْ يَمْلِكُ حَوآئِجَ السَّآئِلينَ ويَعْلَمُ ضَميرَ الصَّامِتينَ لِكُلِّ مَسْئَلَةٍ مِنْكَ سَمْعٌ حاضِرٌ وَجَوابٌ عَتيدٌ اَللّهُمَّ وَمَواعيدُكَ الصَّادِقَةُ واَياديكَ الفاضِلَةُ ورَحْمَتُكَ الواسِعَةُ فَاَسْئَلُكَ اَنْ تُصَلِّيَ عَلي مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ واَنْ تَقْضِيَ حَوائِجي لِلدُّنْيا وَالْأخِرَةِ اِنَّكَ عَلي كُلِّشَيْءٍ قَديرٌ.
ج – امام صادق(علیه السلام) در هر روز ماه رجب اين دعا را ميخواندند:
خابَ الوافِدُونَ عَلي غَيْرِكَ وَخَسِرَ المُتَعَرِّضُونَ اِلاَّ لَكَ وَضاعَ المُلِمُّونَ اِلاَّ بِكَ وَاَجْدَبَ الْمُنْتَجِعُونَ اِلاَّ مَنِ انْتَجَعَ فَضْلَكَ بابُكَ مَفْتُوحٌ لِلرَّاغِبينَ وَخَيْرُكَ مَبْذُولٌ لِلطَّالِبينَ وَفَضْلُكَ مُباحٌ لِلسَّآئِلينَ وَنَيْلُكَ مُتاحٌ لِلأمِلينَ وَرِزْقُكَ مَبْسُوطٌ لِمَنْ عَصاكَ وَحِلْمُكَ مُعْتَرِضٌ لِمَنْ ناواكَ عادَتُكَ الْإِحْسانُ اِلَي الْمُسيئينَ وَسَبيلُكَ الإِبْقآءُ عَلَي الْمُعْتَدينَ اَللّهُمَّ فَاهْدِني هُدَي الْمُهْتَدينَ وَارْزُقْنيِ اجْتِهادَ الْمُجْتَهِدينَوَلاتَجْعَلْني مِنَالْغافِلينَ الْمُبْعَدينَ واغْفِرْلي يَوْمَالدّينِ.
د – امام صادق(علیه السلام) در هر روز اين ماه اين دعا را قرائت می کردند:
اَللّهُمَّ اِنّي اَسْئَلُكَ صَبْرَ الشَّاكِرينَ لَكَ وَعَمَلَ الْخائِفينَ مِنْكَ وَيَقينَ الْعابِدينَ لَكَ اَللّهُمَّ اَنْتَ الْعَلِيُّ الْعَظيمُ وَاَنَا عَبْدُكَ الْبآئِسُ الْفَقيرُ اَنْتَ الْغَنِيُّ الْحَميدُ وَاَنَا الْعَبْدُ الذَّليلُ اَللّهُمَّ صَلِّ عَلي مُحَمَّدٍ وَآلِهِ وَاْمْنُنْ بِغِناكَ عَلي فَقْري وَبِحِلْمِكَ عَلي جَهْلي وَبِقُوَّتِكَ عَلي ضَعْفي يا قَوِيُّ يا عَزيزُ اَللّهُمَّ صَلِّ عَلي مُحَمَّدٍ وَآلِهِ الْأَوصيآءِ الْمَرْضيِّينَ وَاكْفِني ما اَهَمَّني مِنْ اَمْرِ الدُّنْيا وَالآخِرَةِ يا اَرْحَمَ الرَّاحِمينَ.
