عقاب عمومی با رواج ریاکاری!
مرحوم آیت الله العظمی حاج سید احمد زنجانی در کتاب ارزشمند “أربعینیات” می نویسد:
حضرت صادق (ع) فرمود: «حضرت رسول الله (ص) فرموده است: زمانی بر امّت من می آید که باطن های آن ها پلید و ظاهرهای آن ها خوش می شود به خاطر طمع دنیا، بی آنکه ثواب های خدا را خواسته باشند؛ کارشان ریا، بی آنکه خوف خدا مخلوط امرشان شده باشد. خداوند، از این کار، عقابی شامل حال آن ها می کند؛ پس دعا می کنند مثل دعای غریق ولی مستجاب نمی شود»
موضوع فرمایش در این حدیث شریف، ریا کاران از امّت است که حال آن ها را شرح می دهد.
حاصلش این است که آن ها با بدی و پلیدی باطن، ظواهر خودشان را با دیانتِ صوری آرایش می دهند که بدین وسیله به دنیا دسترسی پیدا کنند.
این کار آن ها باعث می شود که خداوند آن ها را با بلای عمومی معاقب می کند که دعاشان را مستجاب نمی کند هرچند مثل غریق، شدیداً مورد ترحّم باشند؛ چون غریق در نهایت اضطرار واقع می شود. هر که را برای انقاذ و بیرون آوردن از آب و نجات از مهلکه می خواند، چه دوست باشد و چه دشمن؛ و همه کس هم در صورت قدرت، او را اجابت می کنند، چه دوست باشد و چه دشمن؛ چون خیلی مورد ترحّم می شود که دل هر کس به حال وی می سوزد. عاطفیّت و شدّت رأفت و رقّت قلب، حسّ دشمنی را از تأثیر می اندازد؛ لذا شنونده ی فریاد او، حساب دشمنی را از خاطر برده، در نجات دادن او می کوشد.
▫️در تشبیه آن ها به غریق، اشاره به این است که آن ها به این درجه از شدّت اضطرار هم برسند که دل همه به حالشان بسوزد و همه رقّت کنند، باز دعاشان مستجاب نمی شود. (مراد از عقاب عمومی، همین عدم استجابت دعای آن ها است) پس این کشف می کند که این سریره ناپاک، آن ها را از صلاحیّت ترحّم انداخته و خداوند با اینکه أرحم الراحمین است، درباره آن ها، با اسم «شدیدالعقاب» معامله می کند.
[الصدوق في ثواب الأعمال عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص سَيَأْتِي فِي أُمَّتِي زَمَانٌ تَخْبُثُ فِيهِ سَرَائِرُهُمْ وَ تَحْسُنُ فِيهِ عَلَانِيَتُهُمْ طَمَعاً فِي الدُّنْيَا لَا يُرِيدُونَ بِهِ مَا عِنْدَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ يَكُونُ أَمْرُهُمْ رِيَاءً لَا يُخَالِطُهُمْ خَوْفٌ يَعُمُّهُمُ اللَّهُ بِعِقَابٍ فَيَدْعُونَهُ دُعَاءَ الْغَرِيقِ فَلَا يُسْتَجَابُ لَهُمْ.]
ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ص: 253
اربعینیات(اربعین اول، حدیث 24)؛ ص73
