الجمعة 16 شَوّال 1445 - جمعه ۰۷ اردیبهشت ۱۴۰۳


قرآن کریم در کلام کریم اهل بیت علیه السلام

إنّ هذا القرآن فيه مصابيح النّور ‏

قرآن کریم در کلام کریم اهل بیت علیه السلام

روزی که رسول خاتم(صلی الله علیه و آله و سلّم) دو وزنه سنگین و دو میراث گرانبها (قرآن و عترت) را به مردم معرفی کرد و برای نجات از گمراهی، تمسک به «ثقلین » را توصیه فرمود، اهل بیت خویش را نیز به عنوان قرآن شناسان خبیر معرفی کرد، تا پس از او، امت از ائمه الهام بگیرند و شاگردی عترت را با افتخار بپذیرند. به طور کلی تبیین احکام و معارف والای قرآن یکی از مهمترین رسالت های اهل بیت علیهم السلام می باشد. چرا که فقط آنها مطهَر از هر گونه رجس و آلودگی بوده و طبق آیات قرآن تنها اهل بيت (عليهم السلام) عارف به حقيقت قرآن هستند. (لایمسه الا المطهرون).

با صرف نظر از سیره قرآنی اهل بیت علیهم السلام، توجه به احادیث منقول از ایشان میتواند هر چه بیشتر ما را به اهمیت توجه به قرآن و تلاوت آن بهره گیری از معارف آن توجه دهد. در ادامه برخی از روایات منقول از امام حسن مجتبی علیه السلام در مورد قرآن را با هم مرور می کنیم:

1-قرآن؛ شفاى سينه‏ ها

از امام حسن‏ عليه السلام است كه فرمود:

«إنّ هذا القرآن فيه مصابيح النّور و شفاء الصّدور فليجل جال بضوءه و ليلجم الصّفة قلبه، فانّ التّفكير حياة القلب البصير كما يمشى المستنيرفى الظلمات بالنّور4؛ چراغهاى نور و شفاى سينه‏ها در اين قرآن است. پس بايد سالك، در نور آن راه بپيمايد و با اين ويژگى، دل خود را لگام زند؛ زيرا اين انديشيدن حيات دل بيناست، همان گونه كه آدمى در تاريكى‏ها با نور روشنايى مى‏گيرد.»( بحارالانوار، ج 78، ص 112)

2-پيرامون تلاوت قرآن‏

از امام حسن‏ عليه السلام است كه: «من قرأ القرآن كان له دعوة مجابة امّا معجّلة و امّا مؤجّلة (بحارالانوار، ج 92، ص 204 )؛ هركس قرآن بخواند، يك دعاى مستجاب دارد؛ دير يا زود.»

و فرمود: «من قرأ ثلاث آيات من آخر سورة الحشر اذا أصبح فمات من يومه ذلك طبع بطابع الشّهداء و إن قرأ اذا أمسى فمات فى‏ليلته طبع بطابع الشهداء (بحارالانوار، ج 92، ص 204) هركسى هنگام صبح سه آيه آخر سوره حشر را بخواند، و در آن روز بميرد، مُهر شهدا خواهد خورد و چون شب شود و بخواند و بميرد، نيز ممهور به مهر شهدا می ‏شود.»

3-قرآن؛ امام هدايت‏

امام حسن ‏عليه السلام فرمود:

«ما بقى فى ‏الدنيا بقيّة غيرهذا القرآن فاتّخذوه اماماً يدلّك على هداكم و إنّ احقّ النّاس بالقرآن من عمل به و إن لم يحفظه و أبعدهم منه من لم يعمل به و إن كان يقرأه‏2؛ در دنيا غير از اين قرآن چيزى نمانده است. پس آن را امام خود قرار دهيد تا شما را به هدايت راهنمايى كند. سزاوارترين مردم به قرآن كسى است كه به آن عمل كند، هرچند آن را حفظ نكرده باشد و دورترين فرد از قرآن كسى است كه به آن عمل نكند، هرچند آن را بخواند.»

(كشف الغمّه، ج 1، ص 573؛ ارشادالقلوب، ص 79)

4- شرط آويختن به قرآن

امام حسن عليه السلام در ضمن موعظه اي طولاني پيرامون تمسّك به قرآن فرمود: «واعلموا علماً يقيناً أنّكم لن تعرفوا التقي حتّي تعرفوا صفة الهدي و لن تمسّكوا بميثاق الكتاب حتّي تعرفوا الذي نبذه و لن تتلوا الكتاب حقّ تلاوته حتّي تعرفوا الذي حرّفه فاذا عرفتم ذلك عرفتم البدع والتكلّف و رأيتم الفرية علي الله و التحريف و رأيتم كيف يهوي من يهوي و… (تحف العقول، ص 227) يقين داشته باشيد تا ويژگي هدايت را نشناسيد، تقوا را نخواهيد شناخت و تا آناني را كه قرآن را پشت سر انداختيد، نشناسيد، به پيمان قرآن نتوانيد آويخت و تا تحريف كنندگان قرآن را نشناسيد، آن را چنان كه حقّ تلاوت آن باشد، نخواهيد خواند. پس وقتي اينها را شناختيد، بدعت ها و پيرايه ها را نيز خواهيد شناخت و افتراها بر خدا و تحريف را مي بينيد و پي مي بريد آن كه سقوط كرد، چگونه سقوط نمود.»