لیله الجهنی(2)… «فازوا و الله بجوائز ليست كجوائز العباد»
لیله الجهنی(2)…
«فازوا و الله بجوائز ليست كجوائز العباد»
اهمیت شب قدر در بسیاری از روایات به طرق گوناگونی مورد اشاره معصومین علیهم السلام قرار گرفته است. در روایت معروفی از پیامبر صلی الله علیه و آله در رابطه با این شب چنین می خوانیم:
روى الصدوق في الصحيح عن زرارة عن ابى جعفر عليه السلام «ان النبي صلى الله عليه و آله سئل عن ليلة القدر فقام خطيبا فقال بعد الثناء على الله (عز و جل):
«اما بعد فإنكم سألتموني عن ليلة القدر و لم أطوها عنكم لأني لم أكن عالما بها، اعلموا أيها الناس انه من ورد عليه شهر رمضان و هو صحيح سوى فصام نهاره و قام وردا من ليله و واظب على صلاته و هجر الى جمعته و غدا الى عيده فقد أدرك ليلة القدر و فاز بجائزة الرب (عز و جل) و قال أبو عبد الله عليه السلام فازوا و الله بجوائز ليست كجوائز العباد».[1]
شایان ذکر است در اينكه «ليلة القدر» در ماه رمضان است ترديدى نيست، چرا كه جمع ميان آيات قرآن همين معنى را اقتضا مى كند، از يك سو مى گويد: قرآن در ماه رمضان نازل شده (بقره/ 185) و از سوى ديگر مى فرمايد: در شب قدر نازل گرديده (قدر/1). چنان که شب قدر فقط یک شب است اما در اينكه كدام شب از شبهاى ماه رمضان است؛ گفتگو بسيار است، و در اين زمينه تفسيرهاى زيادى شده، از جمله شب اول، شب هفدهم، شب نوزدهم، شب بيست و يكم، شب بيست و سوم، شب بيست و هفتم، و شب بيست و نهم.
از منظر بسیاری از فقهاء و مفسرین مخفی بودن شب قدر براى اين است كه مردم به همه اين شبها اهميت دهند، همانگونه كه خداوند رضاى خود را در ميان انواع طاعات پنهان كرده تا مردم به همه طاعات روى آورند، و غضبش را در ميان معاصى پنهان كرده تا از همه بپرهيزند، دوستانش را در ميان مردم مخفى كرده تا همه را احترام كنند، اجابت را در ميان دعاها پنهان كرده تا به همه دعاها رو آورند، اسم اعظم را در ميان اسمائش مخفى ساخته تا همه را بزرگ دارند، و وقت مرگ را مخفى ساخته تا در همه حال آماده باشند.
مرحوم طبرسی در این رابطه چنین می نویسد :
« و الفائدة في إخفاء هذه الليلة أن يجتهد الناس في العبادة و يحيوا جميع ليالي شهر رمضان طمعا في إدراكها كما ان الله سبحانه أخفى الصلاة الوسطى في الصلوات الخمس و اسمه الأعظم في الأسماء و ساعة الإجابة في ساعات الجمعة»
مرحوم صاحب حدائق الناظره نیز چنین می نویسد:
«الظاهر من كلام العلامة في المنتهى كونها في العشر الأواخر من غير تعيين، فإنه قال أولا- بعد نقل جملة من أقوال العامة- ما صورته: إذا ثبت هذا فإنه يستحب طلبها في جميع ليالي شهر رمضان و في العشر الأواخر آكد و في ليالي الوتر منه أوكد[2]»
در روایتى از امام صادق(علیه السلام) آمده است: «شب قدر، شب بیست و یکم یا بیست و سوم است». حتى هنگامى که راوى اصرار کرد کدامیک از این دو شب است و پرسید: اگر من نتوانم هر دو شب را عبادت کنم کدامیک را انتخاب نمایم؟! امام(علیه السلام) تعیین نفرمود، و افزود: «مَا أَیْسَرَ لَیْلَتَیْنِ فِیما تَطْلُبُ»؛ (چه آسان است دو شب براى آنچه مى خواهى). [3]
برخی از اعمال مهم این شب عبارت است از:
1)خواندن سوره‌های مبارک عنکبوت، روم و دخان
۲) هزار مرتبه خواندن سوره‌ی قدر
۳) خواندن دعاهای جوشن‌کبیر، مکارم‌الاخلاق و افتتاح
۴) خواندن دعای فرج
“أَللّهُمَّ كُنْ لِوَلِيِّكَ الْحُجَّةِ بْنِ الْحَسَنْ صَلَواتُكَ عَلَيْهِ وَعَلى آبائِهِ فِي هذِهِ السَّاعَةِ وَفي كُلِّ ساعَة وَلِيّاً وَحافِظاً وَقائِداً وَناصِراً وَدَلِيلاً وَعَيْناً حَتَّى تُسْكِنَهُ أَرْضَكَ طَوْعاً وَتُمَتِّعَهُ فِيها طَوِيلاً َ”
۵) خواندن ۸ رکعت نماز و طلب استغفار و دعا برای خلق خدا
6)زیارت امام حسین علیه السلام
«اللهم إنا نشكو إليك فقد نبينا و غيبة ولينا و شدة الزمان علينا و وقوع الفتن بنا و تظاهر أعدائنا و كثرة عددهم و قلة عددنا ففرج يا رب ذلك عنّا بفتح منك تعجّله و نصر منك تعزّه و إمام حق تظهره إله الحق رب العالمين»
