الخميس 17 رَمَضان 1445 - پنجشنبه ۰۹ فروردین ۱۴۰۳


مقراض به احتياط زن اي خادم!

مقراض به احتياط زن اي خادم!

دو بیتی شیخ بهایی در حرم حضرت رضا علیه السلام

یکی از روش های مرسوم در بین شیعیان زیارت با پای پیاده به مشاهد مشرفه امامان معصوم علیهم السلام است. این نکته علاوه بر این که در بین عموم شیعیان و عالمان شیعی رواج داشته، در بین سلاطین و فرمانفرمایان نیز مرسوم بوده و در منابع تاریخی، موارد متعددی از آن ثبت و ضبط شده است که معروف تر از همه سفر زیارت شاه عباس کبیر است که مطابق منابع تاریخی، سه مرتبه به زیارت مشهد مقدس مشرف شده است. در 25 ذیحجه سال 1006 و سال 1008 و سال 1009 بنابر نذری که کرده بود پیاده به مشهد رفت و شیخ بهائی و میرداماد می خواستند شاه را منع کنند که پیاده رفتن موجب آزار شاه نشود. گفت استخاره می کنم و هنگامی که استخاره کرد این آیه آمد (فاخلع نعلیک انک بالواد المقدس طوی) شاه گفت کار مرا مشکل تر کردید که باید با پای برهنه بروم.

در رابطه با سفر شاه عباس در سال 1008 جریان زیر از نظر می گذرد:

شاه عباس در زمستان 1008 ق. به خراسان آمده و در طول زمستان به عنوان خدمت گذار آستان قدس حرم رضوي به مرمت و بازسازي و زيباسازي حرم پرداخت و ضمن انجام كارها، حتي به تنظيف و جارو كردن و اصلاح شمع ها و چراغ هاي حرم، اشتغال داشت. روزي بزرگترين عالم و دانشمند جهان تشيع مرحوم شيخ بهائي او را در حال اصلاح كردن شمع هاي حرم ديده في البداهه رباعي ذيل را سرود:

پيوسته بود ملائك عليين پروانه ي شمع روضه ي خلد آئين

مقراض به احتياط زن اي خادم ترسم ببري شهپر جبرئيل امين

شاه عباس اول همچنين در سال 1009 ق. بنابر نذري كه كرده بود پياده به مشهد رفته و در طول 28 روز آن مسافت را طي نمود و مولف كتاب تاريخ عالم آراي عباسي اشعار ذيل را در آن مورد سرود:

غلام شاه مردان شاه عباس

شه والا گهر خاقان امجد

بطوف مرقد شاه خراسان

پياده رفت با اخلاص بي حد

پياده رفت شد تاريخ رفتن

ز اصفاهان پياده تا به مشهد

و در اين سفر بود كه حرم را توسعه داده و براي اولين بار طلا كاري گنبد منور حضرت ثامن الحجج (علیه السلام) را آغاز كرده و در سال 1016 ق. به پايان رسانيد.

( اسکندر بیگ منشی، تاریخ عالم آرای عباسی، ج1: 206.و 425 شيخ عباسي قمي، مفاتيح الجنان: 925.)