گزیده “الکلام…”؛ پنج روز دنیا
پنج روز دنیا
«هر كسى، پنج روزه نوبت او است.»
گويا اصلاً بناى روزگار نيست كه بگذارد چراغ كسى تا صبح روشن باشد؛ و چند ساعت هم كه روشن مى ماند، آن هم در يك صفا و جلوه نمى گذارد بماند؛ در هر لحظه مواجه با چندين گونه اشكالات مى شود كه از نور و صفايش كاسته و نزديك به خاموشى مى گردد. نوش و نيش روزگار، با هم قرين است؛ بلكه روزى كه از هر جهت موافق كام و آمال باشد، براى كم كسى اتّفاق مى افتد.
عبدالرحمن ناصر، از سلاطين امويّه كه در اندلس، زمامدار امر سلطنت بود، بنا گذاشته بود روزهاى خوش خود را كه از هيچ جهت به وى اندوه به مشامش نرسد، ثبت دفتر نمايد. او هفت ميليون و نيم دينار صرف قصر زهرا كرده، قصرى در نهايت شكوه و عظمت بنا كرد كه در عالم نظير نداشت. سيزده هزار و خرده اى كنيز ماهر در قصر داشت و مدّت پنجاه سال هم در نهايت كامرانى در اندلس سلطنت كرد. با وجود اين، بعد از مرگ، به دفترش كه روزهاى خوش خود را در آن ثبت مى نمود مراجعه كردند، ديدند چهارده روز است. پس در مدّت پنجاه سال، با آن قدرت و جلال و شوكت و اقبال، فقط چهارده روز بر او از هر جهت خوش گذشته؛ وگرنه هر روز، بارى در دل و اندوهى در خاطر داشته است. اين حكم اين دنيا كه مردم به همه طبقاتشان، در طلبش دنبال هم قافله ها راه انداخته، آغوش ها باز كرده اند.
اشخاص بزرگ، اندوهشان هم بزرگ است. يكى، اندوهش اندوه نان شب است. بالاتر از آن، اندوهش، اندوه نان ماه. بالاتر از آن، اندوهش، اندوه نان سال است. بالاتر از آن، اندوهش، اندوه كسب اندوه تجارت، اندوه ده، اندوه شهر، اندوه محال، اندوه مملكت و هم چنين. پس هر چه رتبه بلند مى شود، اندوه آن رتبه، در دلش جاگير مى شود. اكنون زعماى عالم، همين چند نفر زمامداران و رجال مهم دول بزرگ هستند: هيتلر، رئيس جمهورى آلمان؛ چرچيل، نخست وزير انگليس؛ استالين …؛ روزولت، رئيس جمهورى آمريكا؛ … ژاپن». اندوه آن ها، امروز بيشتر از اندوه تمام عالم است؛ چون اندوه آن ها، اندوه شهر و مملكت نيست، بلكه اندوه تمام عالم است كه هر كدام مى خواهند در همه عالم حكم روا گردد.
اين اوقات، بندر سنگاپور، بين انگليس و ژاپن مورد بمبارد و مرافعه سخت واقع شده است. اندوه آن ها، تصّرف يا نگاه دارى آنجاست. از قرار معلوم، ژاپنى ها بنا دارند به هر قيمت [که] تمام بشود، آنجا را از دست انگليسى ها انتزاع نمايند، خيلى هم كشتار مى دهند. انگليسى ها هم در مدافعه آن ها، بى نهايت كوشش مى نمايند؛ ولى گويا مفيد واقع نشود؛ چون از قرار اخبار انگليسى ها، آن ها مشغول بيرون كردن مهمّات هستند؛ مثل اينكه از نگهدارى آنجا مأيوس شده اند؛ بلكه پریشب، شب 25 محرّم، ژاپنى ها خبر تصرّف آنجا را دادند، گرچه از ناحيه انگليس تكذيب گرديد. به هر صورت، از لحن مقاله طرفين در مى آيد كه در اين نزديكى سقوط مى نمايد، اگر تا كنون سقوط نكرده باشد. ژاپنى ها در برمه نيز سخت نبرد مى كنند.
