با جاری فرات (چهارم محرم)

(باب البکاء علی الحسین ع ) در مجامع روایی

قال الرضا علیه السلام:” کان ابى اذا دخل شهر المحرم لا یرى ضاحکا و کانت الکابةتغلب علیه حتى یمضى منه عشرة ایام، فاذا کان الیوم العاشر کان ذلک الیوم یوم مصیبته و حزنه و بکائه… “

امام رضا علیه السلام فرمود: هر گاه ماه محرم فرا مى ‏رسید، پدرم (موسى بن‏ جعفر علیهماالسلام) دیگر خندان دیده نمى ‏شد و غم و افسردگى بر او غلبه مى ‏یافت تا آن که ده روز از محرم مى‏ گذشت، روز دهم محرم که مى ‏شد، آن روز، روز مصیبت و اندوه و گریه پدرم بود. (امالى صدوق، ص 111)

گریه یکی از شعائر حسینی است و در طول تاریخ ، مورد اهتمام قاطبه بزرگان و دانشمندان اعم فقهاء، متکلمان ،مورخین، محدثین بوده است .

مرحوم مجلسی در کتاب شریف بحار الانوار بخش مستقلی را به همین موضوع اختصاص داده و در این بخش از حدود 50 طریق، روایات متعددی در رابطه با گریه بر امام حسین ع نقل کرده است . (ج44 باب 34فی تاریخ الحسین ع)

همچنین مرحوم شیخ حر عاملی در وسائل الشیعه در کتاب الحج ، بخش کتاب المزار ،حدود 40 باب را به موضوع اهمیت شعائر حسینی و نقش گریه در این شعائر ، اختصاص داده است . ( کتاب الحج باب 66). علاوه بر تمام این موارد ، به صورت متفرق در لابلای سایر مباحث روایات متعدد دیگری نیز در زمینه اهمیت گریه بر امام حسین ع نیز مشاهده می شود . نکته قابل توجه این است مصادر روایت مرحوم شیح حر عاملی لزوما همان مصادر مرحوم مجلسی نبوده بلکه در بسیاری از موارد مصادر هر یک از آن بزرگوار با هم متفاوت می باشد .

همچنین مرحوم محقق نوری در کتاب مستدرک الوسائل در ابواب المزار (مستدرک الوسائل ج 10 ،ص 181)روایات متعددی در زمینه اهمیت گریه بر امام حسین ع تحت عناوین متنوعی ، نقل کرده است .

یگی دیگر از کتبی که به ذکر روایات گریه بر امام حسین ع اهتمام داشته ، کتاب کامل الزیارات مرحوم ابن قولویه (جعفر بن محمد قمی ) ،استاد شیخ مفید ، می باشد. در این کتاب، حدود 10 بخش به موضوع گریه بر امام حسین ع پرداخته شده که در باب 32 به طور خاص بحث ثواب گریه برامام حسین ع نیز مطرح شده است

اما نکته مهم در رابطه با این موضوع این است که مجامیع روایی متاخر ( مانند بحار ، وسائل ، مستدرک و…) هر جند در صدد جمع اوری و تبویب روایات مربوط به گریه بر امام حسین ع بوده اند اما در برخی از موارد در لابلای کتاب متقدم ، ابوابی وجود دارد که می تواند منبع بسیار مهمی برای جمع آوری و تکمیل روایات مربوط به اهمیت شعائر حسینی به طور عام و خصوص گریه بر امام حسین ع به طور خاص باشد .

به عنوان نمونه در کتاب شریف محاسن برقی در کتاب اطعمه و اشربه در بحث (الطعام الذی یقدم للسجاد ع ) روایاتی در رابطه با بحث گریه بر امام حسین ع را نقل کرده که در هیچ یک از مجامیع روایی متاخر مشاهده نمی شود .

همچنین در کتاب امالی مرحوم صدوق ، مجالس متعددی ذکر شده که محتوای آن مجالس مقتل بوده که جمع آوری آن موارد به صورت مستقل به عنوان ( مقتل الصدوق ) به عنوان مصدری مهم و مورد اعتماد، میتواند مورد پی گیری مراکز علمی و پژوهشی باشد .

روضه روز چهارم : عبد الله بن حسن

توجه به کودکان یتیم و سرپرستی و مراقبت از آنها سنتی بود که امیر المومنین(ع) به اون عمل می کرد ، امام حسین(ع) هم به یتیمان توجه خاصی داشت خصوصا به یتیمان برادرش امام حسن(ع) ، لذا روز عاشورا به سختی به حضرت قاسم(ع) اجازه میدان داد و هنگام وداع سفارش عبدالله را به حضرت زینب(س) کرد که مراقب او باشد ، امروز می خواهیم برای یتیم 11ساله امام حسن(ع) ، «عبدالله» عزاداری کنیم هم رضایت امام حسن(ع) و هم رضایت امام حسین(ع) را جلب کنیم.

عبدالله هنگام شهادت امام حسن(ع) کمتر از یک سال داشت ، از وقتی که چشم باز کرده عمویش امام حسین(ع) را دیده و از او محبت دیده ، امام حسین(ع) هم خیلی به او علاقه داشت ، وقتی ابی عبدالله(ع) از روی اسب بر زمین افتاد و توان حرکت نداشت و دشمن او را محاصره کرده بود ، عبدالله تا این صحنه را دید دست خود را از دست عمه اش زینب آزاد کرد و دوان دوان به سوی امام می رفت و فریاد می زد: والله لا افارق عمّی.(منتهی الامال) خودش را به امام رساند.

عبدالله یگانه عاشق به یک نگه شد کبوتر حرم بود نگین بارگه شد.

با اشک دانه دانه برون ز خیمه گه شد زخیمه گه روانه به سوی قتله گه شد.

خود را فکند و ناگه بر دامن عمویش حسین گل حسن را با گریه کرده بویش.

وقتی یکی از دشمنان می خواست با شمشیر به امام حمله کند او دست خود را جلو آورد وفریاد زد: ای نامرد می خواهی عمویم را بکشی؟ شمشیر او دست عبدالله را قطع کرد و ناله عبدالله بلند شد:

یا عماه(وا ابتاه … وا اماه)

کن قبولم پسرت هستم من عاشق و خونجگرت هستم من.

سر خونین تو خون کرده دلم از رخ ماه تو مولا خجلم.

ناله دادی ز جفای اعدا دست من گشته چو دست زهرا(س)

امام به او فرمود: صبر کن به زودی به نزد پدرت خواهی رفت عاقبت حرمله ملعون با تیری سه شعبه عبدالله را در آغوش امام به شهادت رساند.

السلام علي الحسین و علی علی بن الحسین و علی اولاد الحسین و علی اصحاب الحسین(ع)‏

منابع : الشعائر الحسینیه بین الاصاله و التجدید منتهی الامال