الاثنين 18 شَعْبان 1446 - دوشنبه ۲۹ بهمن ۱۴۰۳

فراموش کردن ماه رمضان
پرسش

سحر بیدار نشدم و به خاطر مشغله، اصلاً فراموش کردم ماه رمضان است و هنگام ظهر ملتفت شدم. با توجه به اینکه مبطلات روزه را انجام ندادهام، آیا میتوانم نیت روزه کنم؟

پاسخ

اگر از شب، نیت روزه –هر چند ارتکازی- نداشته‌اید، چنانچـه قبـل از ظهـر ملتفـت شـدهاید، بایـد نیـت روزه کنـید و قضـای آن را هـم بجـا آورید و اگـر بعـد از ظهـر ملتفـت شـدهاید بایـد تـا اذان مغـرب امسـاک کنـید و روزه را هـم قضـا نماییـد.

رؤیت با چشم مسلح و از داخل هواپیما
پرسش

آیا رؤیت هلال و اثبات اول ماه الزاماً باید با چشم غیرمسلح صورت پذیرد یا اگر با استفاده از دوربینهای دوچشمی و تلسکوپ یا از داخل هواپیما هم دیده شود، کافی است؟

پاسخ

رؤیت هلال در این موارد کافی نیست؛ بلکه باید مطمئن بود در فرض نبود مانع، هلال با چشم عادی، آن هم برای منطقه مکلف و ارتفاعات نزدیک قابل رؤیت است.

اثبات اول ماه در کشور، با رؤیت در یک منطقه
پرسش

اگر هلال ماه فقط در قسمت شرقی و یا فقط در قسمت غربی کشوری رؤیت شود، آیا اول ماه برای تمام مناطق آن کشور ثابت میشود؟ اگر در برخی مناطق، هلال قابل رؤیت نباشد، حکم چگونه است؟

پاسخ

اگر بداند که اگر در شهر اول ماه دیده شود، در شهر دوم هم ماه دیده میشود، اول ماه در هر دو ثابت است و در غیر این صورت اول ماه در شهر دیگر ثابت نیست و لازم نیست در تمام مناطق یک کشور، اول ماه از یک شب آغاز گردد.

انصراف از قصد اقامت و تکلیف روزه در روزهای باقیمانده
پرسش

شخصی جایی قصد اقامت ده روز نموده است. اگر منصرف شود و بخواهد زودتر از ده روز از آنجا خارج شود، روزۀ او چه حکمی دارد؟ آیا برای روزهای دیگر میتواند روزه بگیرد یا نه؟

پاسخ

اگر بعد از ظهر از ماندن در آنجا منصرف شود، چنانچه یک نماز چهار رکعتی ادایی خوانده باشد، تا وقتی که در آنجاست روزه هایش صحیح است و باید نمازهای خود را تمام بخواند؛ و چنانچه نماز چهار رکعتی ادایی نخوانده باشد، روزۀ آن روزش صحیح است ولی روزهای بعد را نمیتواند روزه بگیرد.

روزۀ قضا بدون اذن شوهر
پرسش

روزۀ قضا بدون رضایت شوهر چه حکمی دارد؟ اگر با منع شوهر تا ماه رمضان سال آینده قضای روزههایش را نگیرد، کفّاره تأخیر این روزهها بر عهدۀ کیست؟

پاسخ

اگر وقت برای قضای روزه وسعت داشته باشد و روزه بودن مخالف حق شوهرش باشد، روزهاش صحیح نیست. کفّاره بر عهدۀ خود اوست؛ ولی در تأخیر با عذر بنا بر احتیاط وجه آن را شوهر بپردازد.

ترتیب بین روزه های قضا
پرسش

من چند سال پشت سرهم قضای روزه هایم را نگرفتم. امسال که میخواهم روزه هایم را بگیرم، باید نیت کنم اول، امسال را میگیرم، یا به ترتیب سالهایی که قضا شده؟ ترتیب بین روزه های قضا چگونه باید باشد؟

پاسخ

ترتیب لازم نیست. البته باید قضای روزه های سال آخر را قبل از ماه رمضان بجا آورید.

افطار عمدی روزۀ قضا در تنگی وقت
پرسش

شخصی که در تنگی وقت (چند روز بیشتر به ماه رمضان نمانده و این چند روز به تعداد روزه های قضا است) مشغول گرفتن روزه های قضای ماه رمضان سال قبل است، آیا میتواند عمداً یک روز را افطار کند؟ اگر افطار کند آیا کفّاره دارد؟

پاسخ

در فرض سؤال، افطار عمدی جایز نیست، خواه پیش از ظهر باشد، خواه بعد از ظهر؛ و اگر بعد از عصر افطار کرده، باید به ده مسکین، هرکدام یک مد طعام بدهد، و اگر نمیتواند سه روز روزه بگیرد. اگر بعد از ظهر و قبل از عصر افطار کند نیز بنابر احتیاط همین حکم را دارد. ولی افطار قبل ازظهر کفّاره ندارد؛ هر چند برای تأخیر روزۀ قضا تا ماه رمضان بعد، باید یک مد طعام نیز به مسکین بدهد.

توصيه به معتكفين
پرسش

توصيۀ حضرت‌عالى براى استفادۀ بهتر از فرصت‌ها در ايام اعتكاف چيست، و انجام چه عملى را سفارش مى‌كنيد؟

پاسخ

مناسب است كتاب‌هايى مثل كتب مرحوم حاج شيخ عباس قمى و مرحوم حاجى نورى رضوان‌الله عليهما و كتاب‌هايى را كه درباره حالات علما و مسائل اخلاقى برگرفته از قرآن و سنّت حضرات معصومين‌ عليهم السلام‌ نوشته شده، مطالعه كنند. مطالعۀ اين كتاب‌ها در تهذيب نفس و در رشد علمى و معنوى افراد مؤثر است. مؤمنين از پرداختن به امور غير مرتبط با اين مسائل پرهيز نموده و در اين فرصت به خودسازى بپردازند. همچنين بدون ضرورت دينى به طرح مباحث اجتماعى نپردازند و مراسم اعتكاف را با قرآن و عبادت و بيان احاديث اهل‌بيت‌ عليهم السلام‌ همراه نمايند

نماز با غسل مستحبّى اعمال ام ّداود
پرسش

آيا با غسل مستحبّى كه براى اعمال امّ داود انجام مى‌دهيم، مى‌توانيم نماز بخوانيم يا بايد حتماً وضو هم بگيريم‌؟ آيا اين غسل را مى‌توان بعد از اذان ظهر انجام داد؟

پاسخ

خير، استحباب اين غسل ثابت نيست و بايد براى نماز وضو گرفته شود. در روايت وارده، زمان غسل هنگام ظهر است.

خريد پيامكى و اينترنتى شارژ تلفن همراه در حال اعتكاف
پرسش

آيا معتكف مى‌تواند اقدام به خرید شارژ تلفن همراه نماید؟ یا به افراد غير معتكف خبر دهد كه شارژ تلفن همراهش به پايان رسيده و از آن‌ها بخواهد برايش شارژ بخرند؟

پاسخ

خودش نمی تواند اقدام کند اما دیگران اگر به وكالت از او نخرند، مانعى ندارد.