مقالات آیت الله شبیری زنجانی

تطبیقات انصراف 1. انصراف وليّ به غیر پدر و جدّ در صحيحه ابي عبيده حذّاء، آمده است: «عَنْ أَبِي عُبَيْدَةَ الْحَذَّاءِ، قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا جَعْفَرٍ (عليه السلام) عَنْ غُلَامٍ وَ جَارِيَةٍ زَوَّجَهُمَا وَلِيَّانِ لَهُمَا وَ هُمَا غَيْرُ مُدْرِكَيْنِ‏؟ فَقَالَ: النِّكَاحُ جَائِزٌ، وَ أَيُّهُمَا أَدْرَكَ كَانَ لَهُ‏ الْخِيَارُ…. قُلْتُ: فَإِنْ كَانَ أَبُوهَا هُوَ الَّذِي زَوَّجَهَا قَبْلَ […]

تنبیهات تنبیه اوّل: تأثیر انصراف در تقیید و اجمال انصراف گاهی موجب تقیید مطلق و گاهی باعث اجمال آن می‌شود. مثال برای تقیید: «لَاتَجُوزُ الصَّلَاةُ فِي شَعْرِ وَ وَبَرِ مَا لَا يُؤْكَلُ‏ لَحْمُهُ‏ٌ»[[1]] كه «مَا لَا يُؤْكَلُ‏ لَحْمُهُ» مطلق است؛ ولي در اينجا تناسبات حكم و موضوع باعث مي‏شود كه ذهن شنونده از انسان منصرف […]

مناشی انصراف برای انصراف مناشی متعدّدی بیان شده است، مانند: غلبه وجودی، قدر متیقّن در مقام تخاطب و غیره؛ ولی در انصراف ترکیبی[[1]]، هیچ یک از این امور نمی‌توانند به تنهائی موجب انصراف شود، بلکه می‌بایست علاوه بر آن‌ها، تناسب بین حکم و موضوع نیز وجود داشته باشد. در ذیل، هر یک از این مناشی […]

بسم الله الرحمن الرحیم انصراف از دیدگاه آیةالله العظمی شبیری زنجانی(دام ظلّه) مرکز فقهی امام محمّد باقر علیه السلام[1] چکیده: این مقاله به بررسی دقیق تعریف، اقسام و مناشی انصراف پرداخته و چیزی که در آن مورد تاکید قرار گرفته، این است که منشأهایی که برای انصراف ذکر شده که عبارتند از: غلبه وجودی، غلبه […]

تطبیقات انسداد کبیر 1. تاثیر انسداد در بحث تعارض احوال (تعارض ظهورات)[1] در اصول، بحثی با عنوان تعارض الاحوال وجود دارد. در این بحث این نکته مطرح می‌گردد که گاهی بعضی از ظهورات تعارض می‏كنند؛ مثلاً اصالة الاطلاق با اصالة الحقيقه تعارض می‏كند و بايد از يكی از ظهورات رفع يد كرد؛ نظر مختار در […]

تطبیقات انسداد صغیر 1. انسداد صغیر در مورد عدالت[1] در شرع مقدس احكام بسياري همچون مرجعيت، امامت جماعت، شهادت، قضاء، شهود طلاق و … بر عدالت بار شده است؛ هم‌چنین مقتضای ادّله شرعیه، حجیت خبر عادل واحد در احکام و دو عادل در موضوعات است. اگر عدالت را طوری تفسير كنيم كه احراز آن بسيار […]

تنبیهات تنبیه اول: ضرورت بررسی اقوال در استنباط باید كلمات فقها به ادله ضمیمه شود تا يك ظنّ معتنابهی پيدا شود و الّا کافی نیست؛ زیرا بر مبنای انسداد ما ابتدا به دنبال اطمینان و بعد ظن قوی نزدیک به اطمینان هستیم. و بسیاری از ظهورات ادله مناقشه دارد و به تنهایی نمی‌تواند ما را […]

بررسی مقدمه چهارم و پنجم در مقدمه چهارم، چهار راه پیشنهاد شده است که سه تای اولی باطل و راه چهارم متعین است. راه نخست (يعنى تقليد از ديگرى در مسئله‌ی منفتح بودن باب علم) درست نيست؛ زیرا فرض آن است كه از نظر مكلّف باب علم بسته است؛ پس مكلّف چگونه مى‏تواند به كسى […]