تم پیشفرض
در برخی مناطق (مثل کشور بلژیک و سوئد) فاصلۀ اذان صبح تا مغرب بسیار زیاد است (بیش از بیست ساعت). ساکنان این مناطق نسبت به روزه و زمان افطار چه تکلیفی دارند؟ آیا لازم است برای روزه گرفتن مهاجرت کنند؟
باید بر اساس اوقات شرعی محل سکونت خود روزه بگیرند و مجرد مشقت عذر نیست. البته اگر به خاطر طولانی بودن روز دچار سختی غیرقابلتحمل شوند، میتوانند روزۀ خود را افطار کنند، ولی بعداً باید قضای آن را بجا آورند. در هر صورت لازم نیست مهاجرت کنند.
دخترم در نیمه شعبان سال 1432 (26تیر1390) متولد شده است. آیا روزه گرفتن در ماه رمضان امسال (سال 99) بر او واجب است؟ اگر نمیداند که توانایی گرفتن روزه را دارد یا نه، وظیفهاش نسبت به روزه چیست؟
الف) در فرض سؤال، دخترتان به سن بلوغ رسیده است. البته اگر روزه گرفتن برایش دارای مشقتی باشد که معمولا قابل تحمل نیست، لازم نیست روزه بگیرد. حال اگر تا ماه رمضان بعد، عذرش ادامه یافت قضا لازم نیست، ولی باید برای هر روز یک مُد طعام (حدود نهصد گرم بهحساب گندم) به مسکین بدهد. ب) اگر احتمال ضرر در مورد وی منتفی است، ولی محتمل است از گرفتن روزه ناتوان شود یا روزه برایش مشقت شدید داشته باشد، باید روزه را شروع کند و چنانچه دچار ناتوانی یا مشقت شدید شد، رها نماید.
استفاده از انواع بخور و اسپری (اسپری آسم، مسکن درد دندان و خوشبوکنندۀ دهان) در حال روزه چه حکمی دارد؟
اگر چیزی را بهصورت مایع فرو ندهد، اشکال ندارد.
فارغ از نظر حضرتعالی درباره لزوم تأخیر نماز صبح در شبهای مهتابی تا روشن شدن افق، آیا در غیر شبهای مهتابی میتوانیم با شروع اذان رسانه نماز صبح بخوانیم؟ در مورد امساک برای روزه، چگونه باید عمل کنیم؟
معیار، اطمینان به طلوع فجر است و این اطمینان در مناطق ایران تقریباً با تأخیر هشت تا چهارده دقیقه (بر حسب مناطق و فصول مختلف سال) از اذان رسانه حاصل می گردد (در این مورد میتوانید بر اساس محاسبه تقویم مؤسسه لواء عمل کنید). تا پیش از حصول این اطمینان، امساک لازم نیست هرچند احتیاط خوب است؛ در شبهای مهتابی (12تا25 هر ماه قمری) نیز از همین زمان باید امساک کنید اگرچه نماز را باید حدوداً ده دقیقه بعد از این زمان بجا آورید.
گاهی مدیران و مسؤولین مراکز آموزشی و پژوهشی، برای اداره آن محل، قوانین و مقرراتی را وضع میکنند، (مثلا ضوابط استفاده از کتابخانه و آوردن میهمان). آیا از نظر شرعی رعایت این قوانین برای کسانی که از آن مرکز استفاده میکنند لازم است؟
اگر مرکز مزبور موقوفه باشد، رعایت آنچه مطابق وقفنامه است یا به صلاحدید متولّی شرعی وضع شده است، لازم است. در سایر مراکز نیز اگر کسی که اختیار آن جا را دارد استفاده از امکانات را مشروط به رعایت مقررات نماید، یا رعایت قوانین آن جا، در ضمن قرار شرعی مورد پذیرش قرار بگیرد، رعایت آن لازم است. همچنین است اگر قانونگذار رعایت قوانینی را که توسط صاحب اختیار این مراکز وضع شده، لازم بداند.
فردی که باید برای روزۀ ماه رمضان، قبل از طلوع فجر غسل نماید، با توجه به خستگی و خوابآلودگی خود بسیار بعید میداند که قبل از طلوع فجر بیدار شود. آیا در چنین شرایطی جایز است بخوابد؟ اگر بخوابد و بیدار نشود، حکم روزهاش چیست؟
جایز نیست قبل از غسل کردن بخوابد. چنانچه بخوابد و بیدار نشود، روزهاش باطل است و باید تا اذان مغرب امساک کند و علاوه بر قضا، کفّاره هم واجب میشود.
کسی که در شب ماه رمضان نیت سفر کرده و در روز به مسافرت شرعی رفته، اگر پیش از ظهر به وطن بازگردد و نیت روزه کند، روزهاش چه صورت دارد؟
اگر در مسافرت چیزی از مفطرات را -هر چند سهواً- مرتکب نشده باشد، باید روزه بگیرد و روزۀ او صحیح است.
حکم افراد پیر که به علت مشقت، روزه بر آنها واجب نیست با حکم افراد جوان که همین مشکل و مشقت را دارند، یکسان است؟
خیر. افطار برای افراد پیر در صورت مشقت جایز است؛ ولی برای دیگران باید مشقت به گونه ای شود که از ادامۀ روزه بر جان خود بترسند یا روزه برایشان ضرری باشد یا غیرقابل تحمل شود.
آیا هرگونه افطار عمدی کفّاره دارد؟
چنانچه تعمد بر خوردن و آشامیدن، جماع، استمنا یا بقا بر جنابت باشد کفّارۀ عمد ثابت میشود. در سایر مفطرات، کفّارۀ عمد مطابق احتیاط استحبابی است.
اگر روزه دار به نامحرم نگاه کند یا موسیقی حرام گوش کند، آیا روزه اش باطل است؟
باطل نیست ولی از ثواب روزه اش کاسته میشود. از حضرت صادق علیه السلام روایت شده است که فرمودند: «إِذَا صُمْتَ فَلْيَصُمْ سَمْعُكَ وَ بَصَرُكَ وَ شَعْرُكَ وَ جِلْدُكَ -وَ عَدَّدَ أَشْيَاءَ غَيْرَ هَذَا- وَ قَالَ لَا يَكُونُ يَوْمُ صَوْمِكَ كَيَوْمِ فِطْرِكَ.» (وقتی روزه گرفتی باید گوش تو، چشم تو، موی تو، پوست تو -حضرت اعضای دیگری را نیز برشمردند- روزه باشند و فرمود: روز روزه بودنت همانند روز روزه نبودنت نباشد).